Etiketlerde sıfır salgını

UTANMIYOR MUYUZ?

1-Enflasyonu saldık gitti.

2-Herkes enflasyondan beslenir oldu.

3-Etiketleri keyfi sıfırlarla donattık.

4-Fiyatlandırma davranışını bozduk

5-Sıfır, liranın da etiketin de vebasıdır

Enflasyonun en büyük yıkımı, ahlak üzerinde olur.

Nimeti alıp külfeti bir başkasına yıkma, yaygın hale gelir.

Fiyatlandırma davranışı bozulur.

Maliyetler ile fiyat arasındaki bağ kopar, keyfi hale geliverir.

Nitekim bizde de öyle oldu.

Dikkat ettiniz mi; fiyat etiketlerinde çok sayıda sıralı sıfır oluştu.

Etin fiyatı 400 idi, derken 600 oluverdi, biftek filan ise anından 700 liraya fırlayıverdi.

Ette durum böyle de giyimde farklı mı?

Geçenlerde ucuzluğun kalesi olan Tahtakale’de dolaşıyordum;

Bir sıra etiketler aynen şöyle sıralanıyordu; 100, 200, 300, 400

Bu nasıl bir fiyatlandırma davranışıdır? 

Etiketlerdeki veba gibi bu sıfırlar

Önce fiyat etiketlerine dadanıyorlar, sonra da liranın üzerine kuruluyorlar.

Kayıp yıllar dediğim 90’larda; yüksek enflasyon zamanlarında her 3-4 yılda bir, liramız fazladan sıfır alıyordu.

Bugün 20 liranın karşılığı olan 20,000,000 lira dahi vardı.

Şimdi aynı sıfırlar, kurnazların eliyle etiketlerde kendini göstermeye başladı.

Enflasyon bugün artık ekonomiden ziyade sosyolojinin konusu ve toplumsal çürümenin ifadesi.

Sıfırı tüketeceğiz bu gidişle

SIFIRLARINDAN UTANMIYOR MUSUN?

DEVAMINI OKU

Raylarımıza akıl gerek

TREN GELMEZ HOŞ GELMEZ

1-Biz yolcuları hızlandırdık ama,

2-Yüklerimiz ise kağnı hızında…

3-TCDD’nin rayları devletin ama,

4-İşletmesini THY Kargo gibi çağdaş hale getirsek?

5-Bu sayede lojistik maliyetimizi ucuzlatalım.

Merak ediyorum, 12 bin km’de daha uzun tren rayı olmasına rağmen demiryolunu bizim kadar  kötü kullanan başka ülke var mıdır?

Raylarımız var ama aklımız mı yok?

Oysa tren, özellikle lojistikte bize inanılmaz imkânlar sunabilir.

Aslında TCDD sanki bizim hizmetimizde değil de hepimizin ona hizmet için var imişiz gibi davranıyor.

Biz, yüksek hızlı tren ile yolcuları hızlandırdık ama yükler hâlâ ağırlıklı karayoluyla taşınıyor.

Bu da lojistik maliyetini 9-13 kat daha pahalı hale getiriyor.

Peki, neden biz bu durumdayız?

Gördüğüm şudur; TCDD sanki bir demiryolu tarikatı gibi

Ona teslim ettiğin yükü, zamanında ulaştırmak diye bir gayreti yok.

Halbuki Türkiye’nin lojistik şansı çok yüksek ama demiryolu taşımacılığı, kötü işletme yüzünden neredeyse yok.

Oysa THY, kargo taşımacılığında dünyaya parlak bir örnek olmuş ve dış ticaretimizin lojistik ayağında parlak başarı sağlamış durumda.

Neden TCDD tıpkı THY gibi olamıyor?

Nedir burada çöreklenmiş KİT kafası?

Neden bizim rayımız var da aklımız eksik?

Dünya, raylarında maglev var biz ise kağnı çağında…

TREN İMKÂNIMIZI TIKAYANLAR KİM?

DEVAMINI OKU

Enerjiyi israf etme

ENERJİYİ NASIL TASARRUF EDERİM?

1-Eski anlayış;

2-İki ampulden birini söndürmekti.

3-Yeni anlayış;

4-Kendini karanlıkta bırakmak yerine,

5-Zihnini aydınlatmak; kullanmadığın enerjiyi

harcamamaktır.

Gezegenin kaynaklarını iyi kullanmak, yeni modern fikirdir.

Cari açığın baş sebebi enerjiyi “tasarruf etmek” de öyle…

Hatta bu fikirlere uygun düzenlemeler getirebilirsiniz.

Sonuçta “insanı eğitemiyorsan, malzemeyi eğit” prensibi işe yarayabiliyor.

Bir şartla…

O da insanları bu yeni fikrin gerektirdiği “alışkanlıklara” taşımaktır.

Zor olan budur.

Biliyoruz ki petrolü olmayan Türkiye, enerjide dışa bağımlılığını azaltabilmek için yeni ve alternatif kaynaklar geliştirmek zorunda.

Ancak en az bu kadar hayati olan, mevcudu iyi kullanmaktır.

Buna “enerji verimliliği” diyoruz.

Enerji verimliliği; yeni bir kaynak olarak tanımlanabilir.

Öyle bir kaynak ki cari açığa çare, zenginliğe katkı ve kalkınmaya ivme olabilecek kaynak…

ereken, farkındalık oluşturmak ve insanları bu zihin yapısına ulaştırmaktır.

Eskiden 2 ampulden birini söndürerek tasarruf ederdik.

Şimdi ise kendimizi karanlıkta bırakmak yerine zihnimizi aydınlatarak tasarruf edebiliyoruz.

Buna enerjiyi israf etmemek diyoruz. 

  ENERJİNİN FARKINDA MISIN?

DEVAMINI OKU

Elden gelen öğün olmaz o da vaktinde bulunmaz

BAŞKASI YAPMAZ, SEN YAPMALISIN

1-Kendi göbeğini kendin kesmen gereken

stratejik alanları,

2-Ele güne emanet edemezsin.

3-Elin gıdası ile doyamaz,

4-Elin silahıyla savaşamaz,

5-Elin bilgisiyle yönetemezsin

Salgın sürecinde anladık ki her alanda dış kaynak kullanımı (outsourcing) iyi fikir değilmiş…

Aslında outsourcing, çok yaygın bir yöntem…

Siz ana işinize odaklanırken, şirketin güvenliğini, yemeğini, temizliğini, belgeleme işini vs. uzman şirkete veriyorsunuz.

En basit ifadeyle outsourcing; dükkanda çay demlemek yerine karşıdaki çaycıdan getirmektir. 

Bir fincan süt için inek beslememek, kahve içeceğim diye besiciliğe soyunmamaktır.

Fakat sorun şu ki bazı işleri ASLA outsource edemezsin. Misallere buyurun:

Elin silahıyla ülke sürgit savunulamaz.

Kendin üretmelisin.

Zira kurşun artık adres soruyor.

Elin gıdasıyla sürgit doyamazsın, kendin üretmelisin.

Elin F35’i bir yere kadar, kendi T45’ini üretmelisin.

Elin ilacıyla sürgit şifa bulamaz, kendin üretmelisin.

Elin S400’ü nereye kadar? Kendi T500’ünü üretmelisin.

Elin SAP’ı gün gelir elinde kalır; kendin LOGO üretmelisin.

Yerlisi varken yabancı neden

STRATEJİK ÜRETİMLERİN KİMLERİN ELİNDE?

DEVAMINI OKU

Yıkıcı rekabete dikkat

YIKICI REKABETİN 5 TETİKÇİSİ

1-Taklit kolaycılığı.

2-“Ben de isterem” kurnazlığı.

3-Mevcudu çoğaltmak.

4-Fiyat kırmak.

5-Müşteri çalmak.

Rakip seni geliştirir ancak yıkıcı rekabet

rakipten önce seni yıkacaktır.

Sanayi daima yeniliklere açık durur.

Zira arkasından yıkıcı rekabet koşmaktadır. 

İnovasyonu eksik sanayi, çok çabuk fersude (solmak) olmakta ve silinip gidebilmektedir.

Sanayinin en büyük yetersizliği, kabiliyet havuzları kuramamasıdır. 

İnsan kaynaklarının sıkça çuvalladığı alandır sanayi…

Zira mühendis takıntılı yaklaşımıyla kadroları; diploma avcılığı yapmakta, kabiliyetten anlayacak düzeyde üstün kabiliyetlileri olmayınca, geçmişi satın almakta, kullanılmış geleceğe doğru koşmaktadırlar. 

Bir sanayiciyi zayıflatan, “ben de isterim” yaklaşımıdır. 

Taklitçiliktir, sektöre sonradan girip mevcudu çoğaltmaktır.

Bu da yıkıcı rekabeti tetikleyecek, daha yüksek ölçekli sanayicinin lokması haline getirecektir kendisini…

Rekabetin anahtarı, rakibin varlığı ve onunla paylaşmak olmalıdır.

Ancak bu sayede uzak olanı yakınyakın olanı uzak tutabilirsin.

Sanayi, bir şeyden çok üretmek ise rekabet bu çok şeyi üretirken rakibi de var etmek, yönetebilmektir.

RAKİBİNİ YIKMAK YERİNE İŞBİRLİĞİ YAPSAN?

DEVAMINI OKU

Özgürlük mü güvenlik mi?

YAPISAL REFORMLARI KİM YAPACAK?

1-Reform; formu deforme olmuşu;

2-Yeniden şekillendirmek,

3-Forma sokmaktır.

4-Ekonomi hukuk demokrasi deforme oldu.

5-Bunlara yeni formunu hangi anlayış kazandıracak?

Güvenliği için özgürlüğünden vazgeçenler, gün gelir her ikisinden de olurlar

Hukuk reformu ihtiyacı belirginleşti…

Yediden yetmişe, herkesin ihtiyacı…

Sözü verilen reformlar içinden hayata en çok dokunanı da bu…

Ancak reform diye vatandaşın, ekonominin, piyasanınyabancı yatırımcının talep ettiği özgürlükler ve hukuki güvenceler getirilmedi.

Gelen sadece güvenlikçi politikalar, daraltıcı tedbirler ve Cumhurbaşkanının yeni anayasa talebi

Aynı sorun, demokrasi için geçerli.

Halkın idaresi anlamındaki demokrasiyi, reforma tabi tutarken, hangi yeniliklerden söz ediyoruz?

Benim’ için talep ettiğimi ‘öteki’ için istemeyen bir zihin yapısı varsa, demokrasiden söz etmek mümkün olamaz.

Ekonomik reformlar da hangi anlayışın şekillendireceğine bağlı olarak inşa edilecektir.

Eğer piyasa dostuiş yapmayı kolaylaştıran, vatandaşı paydaş kılan, karar süreçlerine geniş katılım sağlayan bir reform anlayışı varsa; Türkiye’nin ihtiyacı tam da budur.

Ekonomik güvence diye yola çıkıp özgürlükler kısıtlanmamalı.

 REFORMLARDA HALKIN FİKRİ ÖNEMSİZ Mİ?

DEVAMINI OKU

Ufkumuz seçime kadar…

ŞAPKADAN TAVŞAN ÇIKMAYACAK

1-Seçim ekonomisi ha bire yağdırıyor.

2-Seçime kadar balo havası.

3-Sonrasında balonun faturası var.

4-Evdeki gümüşleri satıp ödeyeceğiz.

5-Tıpkı Kayıp Yıllar 90’larda defalarca yaptığımız gibi

Seçim; kendilerine memuriyet, temsil yetkisi veya bir vekalet verilecek, kanuni şartlara uygun kişilerin, bir kısım veya bütün vatandaşlar tarafından tercih ve tespit edilmesi işlemi…

Toplu bir iradenin birden fazla aday arasında tercihte bulunması.

Tayin etme, atama işleminin zıddı. Demokrasilerin vazgeçilmezi

Biz de seçime gidiyoruz.

Bu da içinde bulunduğumuz sürecin anlayış iklimini değiştiriyor.

İktidar partisi  seçim ekonomisi uyguluyor.

Seçime kadar ne olur?

Kesenin ağzı açılır, ücretliye, çiftçiye, emekliye para aktarılır.

Sorunları sorun(!) sorun olmaktan çıkartılır.

Seçim adeta sihir gibidir.

Sihirli değnek ile paranın akışını değiştirebilirsin.

Sanal zenginlikler yaratır, kitlelerin peşinizden koşmasını sağlayabilirsin.

Seçime kadar yaşıyoruz.

Seçime kadar projeler yapıyoruz.

Seçimin yükselen değerlerini soluyoruz.

Seçime kadar tüm kapılar açık.

İktidarın saçtığı nimetleri alıyor, külfetleri seçim sonrasına atıyoruz.

Seçim biter ve bu ekonomide yaratılan sahte refah sonra erince ne yaparız?

Bunu düşünmüyoruz zira ufkumuz seçime kadar.

Sonrasında olacakları bilmek istemiyoruz.

Seçime dek her şey yolunda gibi ama…

  PEKİ, YA SEÇİMDEN SONRA?

DEVAMINI OKU

Enflasyondan kaçan lira borsa sığınmacısı

GELENLERİ NEDEN SİLKELİYORSUNUZ?

1-Borsada 7 milyonu aşkın yatırımcı var.

2-Çok fazla iniş çıkış yaşanıyor.

3-Seçime doğru daha da artacak.

4-Sistem küçükleri korumalı.

5-Oysa gelen silkeleniyor, kamu seyrediyor.

SPK’ya soruyorum; halka arz olanların denetimi?

Maaşını çekip halka arzlara koşanlara soruyorum; şirketleri ölçüp biçerken hassas davranıyor musun?

Şirketlere soruyorum; yatırımcı masası çalışıyor mu?

Firmalara soruyorum; yeni gelen yatırımcılar panikleyip size başvurduklarında cevap alıyor mu?

Aracı kurumlar size soruyorum; Eğitiyor musunuz?

Kamuya soruyorum; Elini taşın altına sokuyor musun?

Yatırımcılar size soruyorum; satın aldığınız şirketin kasasında ne kadar para var?

Borcu ne kadar biliyor musunuz?

Sizi büyüten şirketlerin en ufak bir likidite krizinde başına neler gelebileceğini araştırıyor, soruşturuyor, merak ediyor musunuz?

Yüzde 10 aşıklarına soruyorum; borsada her gün %10 getiri peşinde koşan; %10 aşkına kapılanlara soruyorum: Ayrılıklar da aşka dair değil mi?

Keriz silkeleyenlere sorum: Korkmuyor musunuz?

Enflasyondan kaçan Lira; borsaya sığınıyor ama…

 KERİZ SİLKELEMEYE UTANMIYOR MUSUNUZ?

DEVAMINI OKU

Kriz beklenmeden gelir

HER KRİZ FIRSATA DÖNÜŞMEZ

1-En ölümcül hata krizi kabul etmemektir.

2-Krize götüren zihin yapısı dönüştürülmeden,

3-Kök sebebe inilmeden çözüm gelmez.

4-Devamlı gündem değiştirmekle,

5-Kriz ertelenebilir ama engellenemez.

Bir mekanizmanın mevcut konumunu ve geleceğini etkileyen hiç beklenmedik bir anda ortaya çıkan ve genelde önlem alınmakta geç kalınan olumsuz durumdur.

Ülkenin, ekonominin, örgütün üst düzey hedeflerini ve işleyişini tehdit eder.

Krizde çalışmak, ilerlemekten ziyade hayatta kalmaya odaklıdır.

Sürgit krizde yaşanmaz.

Ezberler gözden geçirilir, alışkanlıklar çöpe atılır ve krize götüren zihin yapısı sorgulanır.

Zaten kriz, eylemsizliğe izin vermez.

Ancak krize girdiği halde yönetim anlayışını değiştirmeyenler de değiştirilir.

Zira hayatta kalmak en önemli amaç olmuştur.

Krizle baş etmek 3 temel prensibe bağlı;

1-krizi kabullen,
2-kök sebepleri bul, 

3-dönüşümü sağla.

Kriz, öngörüldüğü halde tedbir alınmıyorsa, buna gaflet denir ki sistemleri çökerten bu yönetim anlayışıdır.

Krizle karşılaşınca yapılan 2 temel hata; 

1-krizi inkâr, 

2-tedbiri geciktirmek..

Bu durumda kriz içinde kriz doğar.

Krizden çıkış maliyetini arttırır, ülkeyi, sistemi, yapıyı felakete sürükler.

Krizi fırsata çevirmek için kök sebepleri bulmak zorunludur.

 KRİZİNİ KENDİN İNŞA EDİYOR OLMAYASIN?

DEVAMINI OKU

Aynı ufka bakmak

ZEYTİNYAĞI İLE SU İŞBİRLİĞİ YAPAR MI?

1-Yapmaz, yapamıyor.

2-Çünkü özgül ağırlıkları farklı.

3-Üniversite ile sanayi işbirliği yapacaksa:

4-Aynı ufka bakmalı,

5-Egolarını bir kenara bırakmalı.

Eğer aynı ufka bakmıyorsak, ayrı yönlerde yol alıyoruz demektir. 

Aynı yöne gitmiyorsak, işbirliği ve işbölümüne gerek duymaz, her birimiz kendi başımızın çaresine bakmak zorunda kalırız.

Tıpkı üniversite ve sanayimiz gibi…

Şu üniversite-sanayi işbirliğini ben, zeytinyağı ile su ilişkisine benzetiyorum.

Aynı kavanoza koyup karıştırsanız dahi; işbirliği-işbölümü üretmek yerine, kimin zeytinyağı olarak üste çıkacağı çekişmesi ortaya çıkıveriyor.

Hal böyle olunca verim alınamıyor, zaman heba ediliyor, kaynaklar israf, umutlar ziyan ediliyor. Ancak lafla peynir gemisi yürümüyor, işbirliğine muhtaç alanda nal topluyoruz.

Peki, sorun nedir?

Sorun, özgül ağırlıklarının arasındaki fark, aynı ufka bakmıyor olmaları…

Özgül ağırlık; amaç birlikteliğidir. 

Aynı ufuk; daha iyi bir Türkiye özlemidir.

Bilime inanan sanayici azlığıdır.

Endüstriyi küçümsemeyen bilim insanı kıtlığıdır. 

Çare

Akıl ve vicdan tutulmasını bir yana bırakmak, işbirliğine gitmektir. 

YÖK başka çaresi…

DAHA İYİ BİR TÜRKİYE TALEBİNİZ YOK MU?

DEVAMINI OKU