EKONOMİ / KORONA / ŞİRKETLER

Devletleştirme çağı

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

KAMU EN BÜYÜK İŞVEREN OLUYOR
Dünya ekonomileri devletleştirmeye gidiyor.
Halkın cebine para koyuyor.
İşsizlerin yeni işvereni oluyor.
Özel sektör küçülürken kamu sektörü büyüyor.

Korona ile birlikte yeni yöntemler, yaklaşımlar belirginleşti. Bunlardan biri;  ekonomi yönetimi davranış değişiklikleri…

Devletleştirme çağına girdik gibi görünüyor. İşsizlik temel sorun haline gelirken, devlet; halkın cebine para koymaya başladı. Zorda olan şirketlere kaynak transferi yanı sıra bunların hisselerini topluyor, batmasın diye şirketleri satınalma yoluna gidiyor.

Koronanın dünya ekonomilerine verdiği zarar 15 trilyon $’ı aşarken, salgın süreci daha da uzaması halinde maliyetin şişeceği tahmin ediliyor. Aslında bundan çeyrek asır önce kamunun ekonomi içindeki payının yüksekliğinden yakınıyor, özelleştirme yöntemiyle kamuyu küçültmeyi deniyorduk.

Türkiye de bu süreçten geçmiş ve çok sayıda KİT’i (Kamu İktisadi Teşekkül) özelleştirmiştik.

Ancak bu defa kamunun yeniden büyümesi gündeme geldi. ABD, AB ve İngiltere başta olmak üzere pek çok yönetim, zordaki kendi şirketlerinden ya hisse alıyor veya şirketi devralıyor.

Bu da kamuyu en büyük sektör haline getiriyor.

    ÖZELLEŞTİRME FURYASINI HATIRLIYOR MUSUN?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / KORONA / YAŞAM

Ya sonra ne yaparız?

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

KORONADAN SONRA HAYAT
Sürecin uzamasıyla uykular düzensizleşti.
Psikolojiler bozulmaya başladı.
Tünelin ucunda ışık var ama cılız.
Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.
İşini kaybetme endişesi çok yüksek.

StratejiCo Covid-19 araştırmaları sürüyor. Son çalışma; duygu, finansal gelecek, alışverişte marka tercihleri, tüketim gibi alanlarda beklentileri ve kaygıları araştırdı.

Kaos hissi azaldı ama özgürlük kısıtlaması hissi çok yaygın.

Korona halkın sosyal hayatını, akraba ilişkileri, iş düzenini olumsuz etkiliyor. Gelirler azaldı, giderler kısıldı, akıllı alışveriş yapılıyor. Fiyatlar önemli; ucuza kayış başladı.

Harcamalar değişti, temizlik ürünleri önemli hale gelirken planlanan harcamalar ertelendi. Alışverişçi değişti, sokağa kim çıkıyorsa o yapıyor. Eve yakın indirim marketleri önemli oldu. İstenen marka değil, en yakın marka tercih ediliyor.

Temizlik ürünleri ve kurye/ kargo firmaları beğenisi artarken, AVM, bankaların beğenisi indi. Tekstil, dışarıda yemek sektörleri gelecekteki riskli sektörler.

Markalardan fiyat indirimi, tüketicinin yanında olması, çalışanı koruması ve korona sonras da hijyene sağlığa önem vermesi beklenir.

Süreç uzadıkça gelirler azaldıkça tüketicinin yanındakiler önemli.

ESKİ ALIŞKANLIKLARINA DÖNER MİSİN?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / KORONA / YAŞAM

Paylaşanlardan mısın?

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

DAHA AZ ALIŞ, DAHA ÇOK VERİŞ
İhsan; sende var olanı vermektir.
İsar; “benim değil onun olsun” diyebilmektir.
İdeal tutum; bende de onda da olmasıdır.
Bu nasıl mümkün olabilir?
Tabii ki paylaşarak…

Ramazan; paylaşmanın erdemlerini hatırlatan mübarek ay.

Her gün bir yoksul doyurmak, oruç ibadeti yanı sıra bizden beklenendir; iyilik yap ve paylaş…

Bunun ne kadar önemli olduğunu korona süreci gösterdi zaten.  7,5 milyar insanın paylaştığı gezegen için; vahşi kapitalist olmadan, üzmeden, kirletmeden, kirlenmeden, başka bir varoluş mümkün imiş.

Daima almaya ve aşırı kâra yönelik tutumumuzu terk etme pekala mümkünmüş. Biriktirdiğin değil paylaştığın senindir.

Sadaka, fitre, zekat gibi kurumlar zaten vardı ve çoğumuz bu yardımlaşma araçlarını kullanıyordu. Fakat şimdi korona var ve bilenin bilmeyene, olanın olmayana borcu olduğunun daha çok farkındayız.

Gördük ki güç biriktirmeye, servet yapmaya yönelik iştahımızın sonucu Covid-19 gibi belaların gelip bizi bulması kaçınılmaz imiş.

Herkesin daha mutlu ve daha zengin olacağı bir dünyanın var olabileceği, karantina sürecinde belirginleşti.

Daha az tüketerek, kirletmeyerek ve paylaşarak bu yeni dünyayı hayatımıza alabiliyormuşuz.

  BU RAMAZAN FAKİRLER İÇİN NELER YAPIYORSUN?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / KORONA / ŞİRKETLER / YAŞAM

Dijitalleşmeyi abartma

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

BİTLER BAYTLAR İLETİLSE DE
ATOMLAR YERLİ YERİNDE…
#Korona sürecinde dijitalleşmenin önemi arttı.
Pek çok şey online hale geliyor.
Ancak abartmamalı.
Zira hayatın tüm gerçeği, sanal dünyaya sığmıyor.

Korona yüzünden iş yapma kültüründe derin kırılmalar var. Pek çok alışkanlığımızı terk eder olduk. Ekonomiler yeniden açılma gayretinde… Bu süreçte online çözümler hızla önem kazanmaya başladı. Yeni normalde dijitalleşme şart oluyor.

Ancak sorun şu ki dijitalleşmeye bağlanan umutların haddi hesabı yok. Satış, pazarlama, üretim, tedarik, evde çalışma gibi her alanda dijitalleşme şart deniyor.

Burada sorun her işi dijitale taşıyamayacağımızdır. Korona sonrası oluşacak ortamda yeni ihtiyaçları ve yeni harcama eğilimlerini göz önüne alıp bunlara uygun dijitalleşme düşünmek gerekiyor.

Bizler bitleri baytları ağ üzerinden nakledebiliyoruz ama atomlar yerli yerinde duruyor. Birileri onu bize getirmeli. Beyaz yakalı çalışan evde olabilir ama mavi yakalı, torna başında olmak zorunda.

Otobüs şoförü evinden çalışamaz. Pilot uçakta olmalı. Pizzayı internetten sipariş edersin de eklenti olarak e-postayla göndermezsin. Kapıya taşımalısın.

Online olacak işler var, olmayacak işler var. Ak ile karayı karıştırmayalım.

CEBİN PİZZA PİŞİREBİLİYOR MU?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / KORONA / YAŞAM

Ekonomiler küçülecek

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

İHTİYAÇLAR KISITLI İSTEKLER SONSUZ
#Korona Korona bize gerçeği hatırlattı.
Ülkeler şimdi #küçülme hesabında.
Daha az #talep ekonomilere şekil veriyor.
Yeni normalde büyüme yarışı yerini;
#kalkınma gayretine bırakacak.

Dünya böylesine büyük felaketi uzun süredir yaşamadı. Her ülke, korona salgınıyla birlikte doğan ekonomik maliyetleri karşılamak zorunda.

1929 Büyük Buhran, 1974 petrol krizi, 2008 küresel kriz ve dünya savaşları… Her birinin ekonomi üzerindeki etkileri dramatik boyutta olmuştu. Ancak şimdi çok daha büyük bir ekonomik yıkım söz konusu…

İnsanların talepleri, kalıcı olarak azalıyor. Harcama yerine tasarrufa yöneliyoruz. IMF, Dünya Bankası, düşünce kuruluşları, daha az harcama neticesinde; ülke ekonomilerinde 2020’de çift haneli küçülme rakamları bekliyor.

Ancak koronanın tedavisi için henüz kalıcı yöntem bulunmuş değil. Bundan 2 ay önce ekonomiler 1 puan küçülür derken şimdi %10-15 küçülme tahmini yapılıyor. Fakat daha şimdiden sosyal etkileri de hesaplandığında dünya ekonomisinin üçte bir oranında geri gideceği söyleniyor.

Büyüme rakamları yerini küçülme oranı hesabına bıraktı bile. Rekabet artık, daha az hasarlı olmak üzerinden yapılıyor. Korona geçse bile talep eğrisi eskisi gibi olmayacak. 

KORONA SENİ NE KADAR KÜÇÜLTÜR?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / KORONA / ŞİRKETLER / YAŞAM

Liran burada geçmez

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

TASARRUFUM DOLARKEN EKONOMİM BOŞALIYOR
Liramdan alıp dolara çevirdiğim yüzüm;
Türkiye’yi döviz dertleriyle yüzleştirecek.
Bendeki bu dolar aşkı yüzünden ülkem;
70 sente muhtaç hale geliyor.

Kendi parana sahip çıkmazsan onun yerde sürünmesine razı olmuşsun demektir. Doları doldurur, ekonomini boşaltırsın.

Zaten korona kıskacındaki ekonominde, başına döviz belası açmış olursun. Lâtife; ‘sende bu mecnunluk hevesi varken

Çölünü de kendin yaparsın gönül’ der. Bende bu $ hevesi varken liraya mezar kazan da ben olurum elbette… Üç beş doları olan da beyhude sevinir durur; ‘birikim değer yaptı’ diye.

Oysa tasarrufu dolarken ekonomisi boşalıyordur. Ben bunun, kendi ekonomisine güven eksikliğinden doğduğuna inanıyorum. Çift paralı ekonomilerde yerli para (liramız) kötü adam muamelesi görüp, çarşıya pazara koşuştururken elin parası (misal $) ihtiyat akçesi haline geliyor. 

Bizler Merkez Bankası gibi, kefen parası kabilinden dolarları biriktiriyoruz. Kamu tedbir aldıkça tasarrufu dolarlaştırıp liradan güveni kaldırıyoruz.

Korona ile kapanan ekonominin bizler üzerine yüklediği yükü de böylece arttırabiliyoruz. Döviz fiyatlarının her geçen gün rekor kırmasına şaşmayın.

     LİRAMIZ BURADA GEÇMEZ İSE NEREDE GEÇECEK?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / ŞİRKETLER

KDV reformu şart

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

KDV SATIŞ VERGİSİ OLSUN
Batı’da satış vergisi ama bizde sanayiciye yük haline geldi.
Oysa üretim desteklenmeli.
KDV; satışta tüketici vergisi olarak dönüştürülmeli.

Katma Değer vergisi, hayatımıza girdiği 80’li yıllarda her birimizi adeta vergi müfettişi yapmış; ‘1 alışveriş 1 fiş’ sloganını dilimize dolamakla kalmamış devletin vergi geliri artmıştı. Ancak o dönemden bu yana güncellenmedi, üretim vergisi haline geldi.

Dün İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan ile medya sanal buluşmasında ona KDV’nin reforma ihtiyaç gerekçelerini sordum. KDV konusu 1980’li yıllarda hayatımıza girdi. Önce tüketici vergisi dendi.

KDV, AB tarafından kazıklanmış bir vergi modeli. Çünkü bir üretim vergisi. Açık şekilde söylüyorum. Finansman gibi pahalı ve zor olan bir enstrümanı KDV ile devlete fon olarak çekiyorsunuz.

Sanayiden KDV yoluyla vergi transferi adı altında bir fon transferi yapılıyor. Desteklenmesi şart sektör, bir fon sağlıyor. Bu vergi, adeta geri dönmeyen bir şekilde sizden çekiliyor. Uzun yıllar geri ödenmeden devlet kasasında kalıyor.

Yatırım yaparken KDV, alırken KDV. Oysa organize perakende geliştiği ortamda satış vergisi haline  getirilebilir.

BATI, KDV’Yİ NASIL UYGULUYOR?

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / EKONOMİ / KORONA / ŞİRKETLER / TEKNOLOJİ / YAŞAM

Sanal toplantı adabı

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

HERKES CANLI YAYINDA
Evden çalışma bize sanal toplantı davranışı kazandırdı.
İnternet kullanarak seminer, eğitim, ders, sunum çağına girdik.
Hepimiz bu tarzın adabını öğreniyoruz.

Korona sürecinde hayatımıza yeni alışkanlıklar girer oldu. Sanal toplantılar, bunların başında geliyor. İster evinden çalışan biri ol ister bir patron; uzaktan yüz yüze görüşme yapma ihtiyacını, sanal toplantılar yaparak karşılıyorsunuz.

İnternet üzerinden düzenlenen seminer tele konferans gibi eylemlere; webinar deniyor. Ağ üzerinden seminer anlamı taşıyan webinar için yığınca program var; Skype, Zoom gibi.

Sadece iş veya eğitim amaçlı değil, sohbetler de webinar üzerinden yapılıyor. Instagram, Youtube, Webex gibileri, bu amaçla üretilmiş programlar. Fiziksel mesafeyi böylece ortada kaldırabiliyorsun. Bedenin ekranın berisinde kalarak dilediğin yere gidebiliyorsun, Covid-19 tehdidi olmadan…

Sanal toplantıların güzel tarafı; gerçeğinden daha kısa sürmesi… Zira daha uzunu için webinar programlarına para ödemelisin. İkinci avantajı, zamanı daha iyi kullanmamız. Çay kahve faslını geçiyor, doğrudan konuya odaklanıyorsun.

Birbirinin sözünü kesmemeyi, monolog yerine diyalog erdemini fark ediyorsun.

BUGÜN WEBİNARIN VAR MI?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / YAŞAM

Toplum zararlıları

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

NİMETİ ALIP KÜLFETİ ÖTELEYENLER
#Korona sürecinde daha fazla göze batar oldular.
İşlerini kötü yapanlar.
Sen çalışırken yan gelip yatanlar.
Aldığı parayı hak etmeyenler.
Kötü yönetenler, kötüleri kollayanlar.

Ürüne zarar veren kımıl ya da süne zararlısı gibi, işini kötü yapanları toplum zararlıları diye niteliyorum. Kamu, özel fark etmez; üretenin baş belalarının başında böyleleri gelir.

Onları her yerde görebilirsin. Bazen gişede bilet satandır, garson, banka görevlisi, taksi şoförü veya devlet memuru…

Azami ücret talebiyle asgari iş yapma kurnazlığındadırlar.

Bazen bizzat sizin yöneticinizdir. Hem işi bilmez hem de kurumun kaynaklarını, makamının gücü sayesinde sömürür.

İşletmeye değer katmadığı gibi üreteni de bizar eder…

İki adım ötedeki spor salonuna  kurumun arabasıyla gider. Bazen işletmenizin insan kaynaklarının başıdır. İş tanımının gerektirmediği yetkinlikleri arar durur iş başvurularında…

Bazen çağrı servisindekidir. Seni özensiz dinler, düzensiz cevaplar, çözdüğünü sandığından fazla dert açar başınıza.

Bazen bu haydutlar, çalışma arkadaşınızdır.  Siz işinizi tam yapabilmek için çırpınırken, o takım oyununu savsaklar. Sizi yarı yolda bırakır, hayatın ritmini aksatır. Sorum şudur;

      KÖTÜLERİ NEDEN HAYATIMIZDA TUTUYORUZ?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / SAĞLIK / YAŞAM

Paylaşım kültürü

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

PAYLAŞTIĞIN SENİNDİR
BİRİKTİRDİĞİN DEĞİL…
Karşılığını veremeyecek birine; bir iyilik yapmadıkça, mükemmel bir gün yaşamış sayılmazsın.
Hele ki #korona günlerinde, salgın sürecinde…
Paylaşım kültürünü yeşertmeliyiz.

Korona bize ayna tuttu ve kusurlarımızı gösterdi. Neyimiz eksik olduğunu anlattı. Yardımlaşmanın keyfiyet olmayıp zorunluluk olduğunu ilham etti.

Karun kadar malın olsa ne fayda… Zengin-fakir, genç-ihtiyar, zenci-beyaz dinlemeden herkese zulmetmekte son derece eşitlikçi davranıyormuş.

Anladık ki bu süreçte her birimiz sorumluluk sahibiymişiz.

Kimimiz evine dahi gitmeden hastanede hizmet verirken kimimiz evde kalarak salgın hızını kesmeye yardım ediyor.

Olanın olmayana, bilenin bilmeyene borcu olduğu söylenir. ancak şimdi bunun hayattaki karşılığını görmeye başladık. 

Salgın sürecinde komşu yardımlaşması arttı, patron işçi ilişkisi işbirliğine doğru evirildi, kamu yapması gerekenleri kavramaya başladı. Ev sahibi-kiracı arasında dert bölüşme kültürü yeşerdi. Kan ağlayan esnaf, birbirini gözetir oldu.

Yine bu süreçte derdi paylaşmayanların insafsızlığına da tanık olduk. Fırsat bu deyip suyu, gazı, elektriği zamlayan, müşterisine kazık atanları gördük. Onları unutmayacağız.

       KORONA İÇİN BUGÜN KİMİNLE NE PAYLAŞTIN?

DEVAMINI OKU