ETİK

BAŞARI / EKONOMİ / ETİK / ŞİRKETLER / YÖNETİM

Rekabet kültürü

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

RAKİBİNE PUSU KURMA; MERT OL!

1-Yapıcı rekabet, mert işidir.

2-Bizi geliştirir.

3-Yıkıcı rekabet, pusu işidir.

4-Bizi de mahveder.

5-Rakibinle anlaşıp kartelleşmek ise topluma zarar verir

Rekabeti, küresel ve centilmenlik boyutunda tanımlarsanız, ülkenizi, kurumunuzu ya da şirketinizi birinci lig ikliminde var edersiniz.

Ancak rekabeti yıkıcı ve pusu üzerine kurarsanız, ülkeniz orta gelir tuzağına, kurumunuz ve şirketiniz de itibarsızlaşma sürecine girmiş demektir.

Pusu, akıldan ziyade kurnazlığı çağrıştırır. Mertlikten uzaktır. İstismar içerir.

Karaborsacılıktan fırsatçılığa, koltuk istismarından rüşvet, irtikâp gibi bütün sosyal kirleticilere yataklık eder pusu…

Birinci sınıf Gelişmiş ekonomilerde rekabet algısının, kabile toplum düzeyinde olmaması gerekir.

Bizde rekabet denince “ezeli rekabet” anlaşılır ve “en büyük filanca, başka büyük yok” klişesidir.

Rekabeti kim sevmez? Düelloya gücü ve yüreği yetmeyen sevmez.

Bir de etik dışı kalmayı marifet sayan “imtiyaz obur” yapılar sevmez.

Rekabet; rakibi pusu kurup yok etmek veya rakiple anlaşıp halkı dolandırmak ikilemine saplanıp kalmış ise rekabet algımızı temelden sorgulamak

     gerekir. SİZCE GÜNÜMÜZDE MERTLİK ÖLDÜ MÜ?

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / ETİK / İYİLİK / KADIN / YAŞAM

Nasıl gelişeceğiz?

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

ERDEMLİ İNSANIN 5 ÖZELLİĞİ

1-Daima ‘Ben ve Öteki’ ayırtındadır

2-Haklarını sorumluluklarıyla çerçeveler

3-Güç verince zalimleşmez

4-Güçten düşünce yozlaşmaz

5-Vicdanı; terazisi, ahlakı; denetimcisidir

Eleştirmezsek? Sorunları görmezden gelirsek, yokmuş gibi yaparsak, zarar veririz diye düşünürsek, nasıl gelişiriz?

Elbette gelişme; yanlışları dile getirerek.. Sorgulayarak…

Şeref haysiyet denilen kavramlar var. İnsan; ‘hayır bu yanlıştır’ diyebilmeli. ‘hatalıyım’ demek de yetmez; bu hatanın itirafı, yapılan yanlış davranışı haklı çıkarmaz.

Nasıl gelişeceğiz? Elbette onurlu bir duruş sergileyerek…

Nasıl mı? Onur testini uygulamak çok basittir aslında;

1-Güç vereceksin, 2-Güçten düşüreceksin. Her iki halde dahi karakter erozyonu yaşamıyorsa, onurlu insandır o.

Nasıl gelişeceğiz? Ben ve öteki ayırtında ötekine bakışı iyileştirerek…

Ötekine bakış; bir kültürdür. Ötekine henüz fethetmediğin arazi diye bakarsan; istilacı tür olursun.

Ötekine ‘o da var’ diye bakarsan, onun sınırlarının olduğu yere kadar gidersin ancak…

Kadın cinayetlerine bak; ‘O benim malımdır’ bakışı tetiklemiyor mu kadına şiddeti…

İsteklerine arana; etik değerlerini koy ki gelişebilesin…

         GELİŞEN MİSİN YOKSA ÇELİŞEN MİSİN?

DEVAMINI OKU
ETİK / YAŞAM / YÖNETİM

Tarlada izi olmayanın harmanda gözü olmasın

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

İSTİLACININ ZİHİN HARİTASI

1-Muktedir olunca her şeye el koymak ister

2-Tarlada izi yoktur ama

3-Harmanda gözü vardır

4-Senin olana el koymayıp

5-Yaşamana izin verince sana iyilik yaptığını sanır

Yağma ne demektir; ‘eken de yokum biçen de yokum ama hasada ortak olmak istiyorum.’

Atasözümüz ise erdem olarak tersini söyler; “tarlada izi olmayanın harmanda gözü olmasın.”

İstilacı olmayana şöyle bir şey bağışlasan; “bu arazide git kedine bir yer bul!”

Gidip ihtiyaçları doğrultusunda kendisine bir alan belirler.

Savaşı kaybeden Sayda kralının kızına bir hak verdiler. Bir sığırın derisini yüz, şerit yap ve bunun çevreleyeceği alan; senindir.

Bu; aynı zamanda matematikte optimizasyon problemlerinin de kaynağıdır.

Bunu haddini bilene verirsen; hesap kitap yapar ve ihtiyacı kadar alanı çevirir.

Ancak bunu haddini bilmeyen bir yağmacıya verirsen ne olur? Gider, tarlası olanın malına mülküne, hasadına el koyar.

Ekende yoktur, biçende yoktur ama hasada ortaktır.

Muktedir olmak, iktidarı olduğun belde değerlerini istila etmek olmamalıdır.

         HADDİNİ BİLEN MİSİN, İSTİLACI MISIN?

DEVAMINI OKU
ETİK / ŞİRKETLER / YAŞAM

Tüketici sorumluluğu

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

YASA KORUMASI BİR YERE KADAR

1-Tüketiciyi koruma yasaları

2-Bize sunduğu haklar yanı sıra

3-Sorumluluklar da yüklüyor

4-Ayıplı malı ayıplı hizmeti ayıplı fiyatı

5-Fark etme külfeti tüketicinin üzerinedir

Töre köylerin, yasa kentlerin düzenleyicisidir. Kente dair ilk yasaların şekillendiği Babil’de bundan 3 bin 800 yıl önce Hammurabi; çok önemli bir adım attı.

Yasalarını, Babil sokaklarında dev tabletlere kazıyarak, bilinmelerini sağladı.

Bir yasanın gücü, yapanından ziyade uygulayanın enerjisinden gelir.

En modern yasa, ona sahip çıkmayan insanın elinde tarihin belge arşivini boylar. Bu, vergiden cezaya dek bütün yasalar için geçerlidir.

Ancak tüketici yasaları için daha da geçerlidir. Tüketiciye yasa ile sunulan haklar, yeterli düzeydedir ancak tüketicinin de haklarını bilme sorumluluğu vardır.

Devlet koruması, yasa ile sınırlı olsa da tüketici, hakkını bilme ve talep etme sorumluluğu göstermek zorundadır.

Önüne uzatılan belgeyi incelemeden imzalamış ve yığınca külfetin altına girmişsen, mahkemeleri meşgul etmeden önce  neyin altına imza attığını bilmelisin.

İnternet çağında para ödediğin şirketin aslında var olmadığı için zarara uğradıysan; ‘devlet beni korusun’ diyemezsin.

SORUMLULUĞUNU BİLİYOR MUSUN?

DEVAMINI OKU
ETİK / YAŞAM / YÖNETİM

Kayıkçı kavgası

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

KAVGALARI İZLERKEN DAYAK YİYORUZ

1-Ekranlar, göstermelik kavga edenlerle dolu.

2-Kayıkçıların sahte kavgalarını seyrederken;

3-Kafamıza küreği yiyen bizler oluyoruz

4-Bu süreçte ufkumuz kararıyor,

5-Zamanımız çalınıyor.

Kayıkçı kavgası, göstermelik tartışmalar için kullanılan deyiş…

Çift taraflı takiyye diyebiliriz.

Öyküsü şöyle; Galata Köprüsü henüz yokken, Karaköy-Eminönü arası ulaşımı sağlayan kayıkçılar sıkça kavgaya tutuşurmuş.

Sebepsiz çıkan kavgada sesler yükselir, kürekler havaya kalkar, sağa sola savrulurmuş.

Etrafta toplanan halktan bazıları küreği kafasına yer ve ilginçtir kavganın taraflarının başına hiç biri gelmezmiş.

Bu düzmece kavgayı izleyenler, yankesicilerin potansiyel hedef kitlesi olurmuş.

Daha sonraları Galata Köprüsü yapılınca kayıkçılar kaybolmuş ama düzmece kavgaları karaya taşınmış, kavgayı seyredenleri soymak adet olmuş.

Tıpkı ekranlardaki gibi…

Bugün Türkiye, hiçbir yere varmayan kısır çekişmelerle yapılan kavgaları izler hale geldi.

Çoğumuz, bize izlettirilen kavgalarda saf tutuyor, ekranlardaki kayıkçı kavgalarını seyrederken, zihnimizi kirletiyor, zamanımızı harcıyoruz.

Oysa kavgacı kayıkçılar kendi görünürlükleri derdinde…

         KAVGAYI İZLERKEN KAYBEDİYOR OLMAYASIN?

DEVAMINI OKU
ÇİFTÇİ / ETİK / ŞİRKETLER / TARIM

Raf terörüne çare!

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

YA RAF DIŞISIN YA DA SAF DIŞI

1-Kârın %70’i markete gidiyorsa;

2-Üretici nasıl yaşayacak?

3-Raf parasını tarla parasına dek yükseltmeyin

4-Tarladan mutfağa değer zincirini koparmayın

5-Raflar enflasyonu beslemesin

Bir soru; raf, bir gıda maddesi midir? Yada giyilebilir mi? Tavuk; süpermarket rafında mı yetişir? Ne saçma soru böyle? Haklısınız; en az fahiş raf parası kadar saçma…

Büyük mağazaların bazıları, üretici ve tedarikçinin iliğini kurutma düzeyine dek, raf ücretlerini abartmış durumda.

Tarladan mutfak tezgahına uzanan süreçte eskiden hal, kabzımal benzeri aracılardan yakınır, enflasyona ivme veren adımların buralardan geldiğine tanık olurduk.

Bugün üretici ile tüketici arasındaki köprü olan büyük marketlerin değer zincirinden aldıkları pay, fiyatlar genel seviyesi, enflasyon üzerinde “belirgin”  baskı kuracak düzeye erişti.

Aracılar, gereklidir. Her birimiz Antalya’daki seraya gidip domatesi elimizle koparıp eve taşıyacak değiliz. Ya da eti, sütü; merada koyun otlatan mandıracıdan alacak halimiz yok.

Modern hayatın agoraları olan AVM’ler, süpermarket, bu eksiği tamamlar. Fakat bunu yaparken tedarikçinin, kanını emme, tüketiciyi “yok etme” hakları yoktur.

  ÜRETİCİ YAŞAMAZSA MARKET VAR OLABİLİR Mİ?

DEVAMINI OKU
BAŞARI / EKONOMİ / ETİK / GİRİŞİMCİ / ŞİRKETLER / YÖNETİM

Ortağını dolandırma

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

ÖTEKİNE GÜVENEBİLMEK

1-Allah buyuruyor ki:

2-“Biri diğerine ihanet etmediği müddetçe,

3-İki ortağın üçüncüsü ben olurum.

4-Biri arkadaşına ihanet etti mi ben aralarından çekilirim.”

5-Ortaklık; ötekine güvenmeyi gerektirir.

Dünya Değerler Araştırması Türkiye sonuçları diyor ki; Başkalarına güvenmiyoruz! Hatta öyle ki bırakın komşumuzu, kardeşimize karşı “güven” sorunumuz var.

Beylik söylemi biraz değiştirirsek; bizim, bizden başka dostu yok! Bu algı düzeyi, küresel oyuncu iddiasıyla çelişiyor. Ç

ünkü küresel arenada “ölçek sorunu” belirleyici oluyor ve ortaklık kültürüne sahip olamayanlar, kendilerini “küçük” ve “mutlu” dünyalarına hapsediyorlar.

Temel sorun; küçük ölçekli yatırım zihin yapısındaki direnç… “Ortakla kim uğraşacak” kaygısı, birlikte iş yapma kültürünün gelişmesine “set” vuruyor.

Oysa zenginliğin yolu, “ölçekten” geçiyor. Bu da ötekine güvenin fonksiyonu…

Sanayiden hizmet sektörüne dek farklı alanlarda ülkemiz, uygun ölçeğe varabilmek için, ailesi, arkadaşı, yerli, yabancı ortağı, hatta rakibi ile işbirliği yapmak zorunda…

Halbuki ortağımıza güvenmiyor, ilk fırsatta onu dolandırıyoruz.

Ortağına güvenenin başarılarını da gururla okuyabiliyoruz.

         ORTAKLIĞIN; HASILATI PAYLAŞANA DEK Mİ?

DEVAMINI OKU
ETİK / ŞİRKETLER / YÖNETİM

Kaybeden kurnazlık

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

KRAL MI EŞEK Mİ?

1-Müşterinin “velinimet” olduğu çağlar tarih oldu

2-Şimdi “müşteri kraldır” sloganı moda

3-Ama buradaki “kral” kelimesine takılmayın

4-Zira kurnazlığı maharet zanneden için;

5-Eşek muamelesi görüyoruz

Bildik öyküdür; Nasreddin Hocamızın kıt kanaat geçindiği yılın kara kışında bakmış ki arpa saman yazı getirmeyecek. Eşeğin arpasını her gün biraz biraz kısmaya başlamış.

Kısa kısa hayvancağızın yemi günlük bir avuç arpa olmuş.

Bir gün ahıra girdiğinde eşeğin öldüğünü gören Hoca; “yazık oldu” demiş, “tam açlığa alışacakken ömrü bitti.”

Evime yakın diye neredeyse mutfağım olarak kullandığım bir zincir restoran vardı.

Sevdiğim ana yemeğin fiyatını neredeyse her ay arttırdı, durdu.

Bir gün de tabağın içindeki patatesi çıkardı, “ilave ücret” ile satmaya başladı. Sordum; “neden?” diye… “Bu bizim şirket politikamız” cevabını aldım. T

epkimi; “benim de müşteri politikam bana tuzak kuran restoranlarda yemek yemeyi reddetmektir” diyerek bir daha gitmedim.

Önceki ay o adreste başka bir restoranın açıldığını gördüm. Kapanmış ve küstürdüğü müşterileri, teker teker ayağını kesmiş…

Her gün arpası kısılan eşeğin “açlığa alışması” bu kadar oluyor işte. 

KURNAZLIK SÜRGİT KAZANDIRIR MI?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / ETİK / İYİLİK / YAŞAM

Kahvaltını serpme!

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

AÇIK BÜFE AÇGÖZLÜLERİ

1-Tabağına yiyeceğin kadarını koyman gerekir

2-Yemeklerde açık büfe yerine

3-Alakart sistemine geçelim

4-Tabağında gıda bırakana bedel ödetelim

5-İsrafı büyütmek dünyayı tüketmektir

Genelde hafta sonu; eş dost aileyle kahvaltı yapmak, insana mutluluk verir. Masa donatılır, mideden ziyade göz doysun diye neredeyse kuş sütüne dek onlarca tabak masaya gelir.

Buna SERPME KAHVALTI diyoruz. Sırf gözümüz doysun diye serpme kahvaltı yüzünden çöpe giden gıda miktarını merak ediyor muyuz?

Birilerim oturmuş hesap etmiş; Türkiye İsrafı Önleme Vakfı ve İstanbul Borsası, yılda yaklaşık 100 milyar liranın serpme kahvaltı yüzünden çöpü boyladığını bulmuş.

Masaya serpilen her 10 tabaktan 4’ü çöpe giderken en büyük israf; zeytin, peynir, domates, tereyağı, reçel, yumurta, ekmek üzerinden gerçekleşiyor.

Özellikle hafta sonu gidilen kahvaltı mekanlarında, cazip kampanyalarla hazırlanan serpme kahvaltı menülerine dikkat edin; kahvaltı serpme olunca israf doruğa çıkıyor ve bunun 2 türlü zararı var; birincisi gıda israfı ki her gün yüzbinlerce çocuk, yatağa aç girerken bu israf niye?

İkincisi de sizin ödediğiniz kahvaltı faturası? Yemediğiniz gıdaya para ödüyorsun. İSRAFINI NASIL ÖNLERSİN?

DEVAMINI OKU
ETİK / ŞİRKETLER / YÖNETİM

Şeffaflığın gücü

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

HESAP VEREBİLİR OLMAK ŞART

1-Şeffaflık; gereklidir

2-Sırların ortalığa saçılması değildir

3-Şeffaflık; hesap verebilir olmanın gereğidir

4-Şeffaflık; güven duyulan şirketi var eder

5-Paydaşlarına hesap verebilmelisin

Halka açık şirketlerin yönetim kurullarında en az 2 bağımsız üye bulundurma prensibi var.

Şartları uygun yaklaşık 500 şirket için, 500’ü kadın, toplam 1000 yabancı üye, şirketin tepe yönetim katında olması demek.

Buna itiraz edenlerin gerekçelerini hatırlıyorum; “sırlarım ortalığa dökülecek” diyeninden; “şirketim yabancıların eline geçecek” paranoyasına dek kaygılar manzumesi…

Bu itirazları dinledikçe akla takılan soru şu oluyordu; Şeffaflıktan kime ne zarar gelir?

Sır dediğin bilgiye, küçük ortaklar adına vakıf olacak bağımsız üyelerden neden korkuluyor?

Bu durum aslında Yeni Ticaret Kanunu’ndaki, “ortaklar cari hesabına itiraz” argümanıyla aynı yerde buluşuyor; “hesap vermekten hoşlanmıyorum.”

İster büyük ortağın ister hissedarın, küçük ortağın olsun; hesap vermeye yanaşmamak, artık kabul edilemezdir.

Halka açık olmasan da şeffaf ve hesap verebilir olmalısın.

      PAYDAŞLARINDAN SAKLADIĞIN SIRRIN NEDİR?

DEVAMINI OKU