Organize cehalet

CEHALETİ YAYMA BİLİMİ
Gerçek cahil; bilmeyen değil, bilgiye ihtiyaç duymayandır.
Agnotoloji; şirketlerin, kişilerin menfaatleri gereği nasıl yanlış bilgi yaydığını inceleyen, bilgisizlik bilimidir.

Cehalet, giderilebilir bir şeydir. Cahil olduğunu bilirsin, merak ettiğini, öğrenirsin; geçer. Ancak cehaletin bir türü var ki onunla baş edilemez; cahil olduğunu dahi bilmemek.

Günümüzde bu echel-ü cahil (cehaletinin de cahili) tipler, teknoloji ve medya sayesinde giderek organize oluyorlar.

Misal deprem mi var? Biliyorlar. Misal korona virüsü mü? Gam değil, uzmanlık derecesinde biliyorlar. Dünyayı tehdit eden virüsü kelle paça yiyerek alt edeceğini söyleyen prof lakaplı olabiliyorlar.

Einstein; ‘cehalet ne güzel; her şeyi biliyorsun’ der. Üstelik bu cehalet, giderilemeyen türden olmanın yanı sıra teknolojik imkanlarla donatılmış durumda.

Misal bilgisayarı, TV ekranını cehaletin hizmetine verirsen daha organize ilkellikler üretmiş olursun. Çünkü cehaleti organize etmiş, güçlendirmiş olursun. O zaman bu cehalet, geniş halk kitlelerini etkiler, cehaleti yayar… Çernobil patladığında; ‘aha bak bana bir şey olmuyor’ diye çayı ekran karşısında içen bakan olur, koronaya kelle paça önerirsin.

     HER ŞEYİ BİLEN(!) CAHİLLERDEN BIKMADIN MI?

DEVAMINI OKU

Paramparça tarım

TARLAYI DEĞİL ÜRÜNÜ BÖLELİM
Her nesilde 4’e bölünen tarım arazisi eninde sonunda halı saha boyutuna iniyor, tarım yapılamıyor, mirasçıları fakirleşiyor.
Gelin tarlayı bölmeyelim üstündeki ürünü paylaşalım.

Türkiye’de 23,8 milyon hektar tarım arazisi, 3 milyon tarımsal işletme ve bunların 40 milyon hissedarı var.

Ortalama işletme büyüklüğü 5,9 hektar ve işletme başına düşen parsel sayısı 10, her parselin 13 hissedar bulunuyor.

Hissedar olup arazileri kullanmayan kişi sayısı 37 milyon.

Oysa Avrupa Birliği’nde misal Fransa, Almanya, İspanya’da ortalama işletme büyüklükleri 52 ilâ 13 hektar arasında değişiyor. Bizde  5.9 hektarlık ölçek, paramparça bir tarımın ifadesi…

Türkiye şu anda miras yasasını, arazi toplulaştırması odağına çekmediği sürece, geleceğinden yiyor, torunlarına kötülük ediyor. Zira parçalı ve hisseli araziler modern işletmecilik esaslarıyla bütünleşmedikçe, ölçek ekonomi şansımız kalmıyor.

Yapılması gereken, toprak paydaşlığı ile ürün paydaşlığını ayrıştırmak… Tarımsal işletmenin ölçeğini korurken, miras üzerinden “ürünü” yani bu işletmenin zenginliğini pay etmek…

Ölüm hak miras helal diyorsan; paramparça tarımı bütünleştir.

        HALI SAHA KADAR TARLADA TARIM OLUR MU?

DEVAMINI OKU

Beyinler yağmalanıyor

EN DEĞERLİ SERMAYEMİZ GÖÇ EDİYOR
Bugün nitelikli gençlerimiz, beyin gücümüz bulduğu ilk fırsatta başka diyarlara göç ediyor.
Sebep, vasat bedenlerin üstün beyinlere tahammülsüzlüğü, liyakatı dışlamamız.

Bedende liyakat olmayınca beyne yük olur. Liyakat sahibi beyinler göç eder, başka coğrafyaların üreticisi olurlar.

Bugün Türkiye, beyin göçü veriyor. 60 yıl önce pazularımız iş imkanı bulamadığından Batı’ya göç etmişti. Bugün aynı şeyi beyinlerimiz yapıyor. Çünkü onlara itibar etmiyoruz.

Almanya’nın bugün eski şanlı sanayi günlerine dönebilmek için pazu yerine beyin talebi; son derece akıllı bir vizyonun eseridir. Zordaki ülkeler, Yunanistan, İrlanda, Portekiz ve İspanya’ya öncelik vermesi; bu ülkelerdeki beyin gücünün görece ucuzluğu ve göç ihtimalinin artmasından ibarettir.

Özdemir Asaf; “bir insan treni kaçırırsa, başka bir tren gelir onu alır. Bir ulus treni kaçırırsa, başka bir ulus gelir onu alır” der. Treni kaçırmak, günümüzde beyinleri kaçırmak ile eşdeğer. Bedenin beynine itibar etmez ise ayaklar baş olur niteliksiz vasatlık, işletmende iktidar olur.

Tersine beyin göçü? Denedik olmadı. Zira geri getirdiğimiz beyinlere; burada vasat yöneticiler tarafından mobbing uyguladık.

BEYNİMİZE SAHİP ÇIKSAK OLMAZ MI?

DEVAMINI OKU

Kayıkçı kavgası

KAVGALARI İZLERKEN DAYAK YİYORUZ
Ekranlar, göstermelik kavga edenlerle dolu.
Kayıkçıların sahte kavgalarını seyrederken kafamıza küreği yiyen bizler oluyoruz.
Bu süreçte ufkumuz kararıyor, zamanımız çalınıyor.

Kayıkçı kavgası, göstermelik tartışmalar için kullanılan deyiş… Çift taraflı takiyye diyebiliriz. Öyküsü şöyle; Galata Köprüsü henüz yokken, Karaköy-Eminönü arası ulaşımı sağlayan kayıkçılar sıkça kavgaya tutuşurmuş.

Sebepsiz çıkan kavgada sesler yükselir, kürekler havaya kalkar, sağa sola savrulurmuş. Etrafta toplanan halktan bazıları küreği kafasına yer ve ilginçtir kavganın taraflarının başına hiç biri gelmezmiş.

Bu düzmece kavgayı izleyenler, yankesicilerin potansiyel hedef kitlesi olurmuş. Daha sonraları Galata Köprüsü yapılınca kayıkçılar kaybolmuş ama düzmece kavgaları karaya taşınmış, kavgayı seyredenleri soymak adet olmuş. Tıpkı ekranlardaki gibi…

Bugün Türkiye, hiçbir yere varmayan kısır çekişmelerle yapılan kavgaları izler hale geldi. Çoğumuz, bize izlettirilen kavgalarda saf tutuyor, ekranlardaki kayıkçı kavgalarını seyrederken, zihnimizi kirletiyor, zamanımızı harcıyoruz.

Oysa kavgacı kayıkçılar kendi görünürlükleri derdinde…

         KAVGAYI İZLERKEN KAYBEDİYOR OLMAYASIN?

DEVAMINI OKU

Kahvaltını serpme!

AÇIK BÜFE AÇGÖZLÜLERİ
Tabağına yiyeceğin kadarını koyman gerekir.
Yemeklerde açık büfe yerine alakart sistemine geçelim.
Tabağında gıda bırakana bedelini ödetelim.
İsrafı büyütmek; dünyayı tüketmektir.

Genelde hafta sonu; eş dost aileyle kahvaltı yapmak, insana mutluluk verir. Masa donatılır, mideden ziyade göz doysun diye neredeyse kuş sütüne dek onlarca tabak masaya gelir.

Buna SERPME KAHVALTI diyoruz. Sırf gözümüz doysun diye serpme kahvaltı yüzünden çöpe giden gıda miktarını merak ediyor muyuz? Birilerim oturmuş hesap etmiş; Türkiye İsrafı Önleme Vakfı ve İstanbul Borsası, yılda yaklaşık 100 milyar liranın serpme kahvaltı yüzünden çöpü boyladığını bulmuş.

Masaya serpilen her 10 tabaktan 4’ü çöpe giderken en büyük israf; zeytin, peynir, domates, tereyağı, reçel, yumurta, ekmek üzerinden gerçekleşiyor.

Özellikle hafta sonu gidilen kahvaltı mekanlarında, cazip kampanyalarla hazırlanan serpme kahvaltı menülerine dikkat edin; kahvaltı serpme olunca israf doruğa çıkıyor ve bunun 2 türlü zararı var; birincisi gıda israfı ki her gün yüzbinlerce çocuk, yatağa aç girerken bu israf niye? İkincisi de sizin ödediğiniz kahvaltı faturası? Yemediğiniz gıdaya para ödüyorsun.

İSRAFINI NASIL ÖNLERSİN?

DEVAMINI OKU

Cin şişeden çıktı

SAYILMAYIZ PARMAK İLE
TÜKENMEYİZ KIRMAK İLE
Araştırma geliştirmede zincirleme tepkime başladı.
Tıpkı savunma sanayimizde olduğu gibi…
Yenileşim üzerinden yükselmek artık engellenemeyecek.

Bizler neden yeterince yenileşim (inovasyon) yapamıyoruz?

Son 10 yıldır cevabını aradığım soru bu ve cevabı, kültürel dirençler üzerinden bulduğumu sanıyorum.  ARGE’ye milli gelirin %1’ine yakıp kaynak ayırdığımız, yasa çıkardığımız halde, ARaştırıyor fakat GEliştiremiyorsak; sorun nedir?

Farklı olandan KORKU, bize benzemeyenden NEFRET, rakiple düello yerine PUSU, akıl yerine KURNAZLIK, sabır yerine TELÂŞ, merak yerine BİAT, bilgi yerine KANAAT, ödül yerine CEZA ve özgün yerine TAKLİT… Sorun işte bu.

Bu yüzdendir ki eski köye yeni adet getireni “töre” yapıyor, icat çıkaranı yok ediyoruz. Ancak bu kültürel direncimiz şükür ki kırılıyor. Zira inovasyon neferlerimizi yavaşlattık ama kıra kıra bitiremeyecek kadar çoğalmayı da başardık.

Kimyada bir kural vardır; zincirleme tepkinin başlayabilmesi için, aktif madde miktarının kritik kütleye erişmesi gerekir. Şükür ki gördüğüm şudur; cin şişeden çıktı ve Türkiye’nin yenilikçi kadroları durdurulamayacak.

       YENİYİ VE LİYAKATI KİM DURDURABİLDİ Kİ?

DEVAMINI OKU

Kopyala yapıştır kültürü

HAZIRA KONUCULUK FİKRİ TEMBELLİK MODASI
Bize ait olanı keşfetmek yerine başarılı olanı taklit eğilimindeyiz
Oysa nimeti (orijinal) alıp külfeti (geliştirme) öteleyenin sürdürülebilir başarısı olmamıştır

Bozkırın Tezenesi rahmetli Neşet Ertaş; ‘biz çekmediğimiz acının türküsünü yakmadık’ der. Anlatmak istediği, çilesi çekilmeden, içselleştirilmeden kopyala yapıştır olmayacağı.

Başkasının kendi kültürel ve fiziki şartları için geliştirdiği modeller, bize ne kadar uyar? Şüphesiz ilham alma noktasında faydalıdır da bire bir kopyalamak, doğru değildir. Zira kopya, aslına hizmet eder, bize değil…

Tabiat boşluktan, hayat kopyadan nefret eder. Birbirinin tıpatıp aynısı 2 kar tanesi dahi yoktur. Ancak her damla bir diğerinin ilhamı, her insan bir başkasına rol modeldir.

Kopyacılıktan söz ediyoruz. Üretimden yazılıma, yasalardan iş modellerine dek; başkasının başarısını tıpatıp kopyalama saplantısından… Saplantı diyorum zira kopya; üzerine değer koymadan var olanı çoğaltma kurnazlığıdır. Endüstri 4.0 mı moda? Kopyala- yapıştır. Uysun, uymasın.

Çevrecilik şimdilerde moda mı? kopyala yapıştır, senindir.

Aslında değildir, kopyaladığın asla senin olmamıştır. Kendi özgün çözümün şarttır.

 KOPYACILARDAN MISINIZ?

DEVAMINI OKU

Sürücüsüz araç karda gider mi?

TRAFİKTE OTONOM ARAÇ ÇAĞI
Sürücüsüz araçlar insan zaafı taşımaz.
Trafikte kötü alışkanlık edinmez.
Bencillik, öncelik gaspı, kural ihlali, sürat merakı yoktur.
Arabasıyla caka atmaz, sağ şerit kenesi olmazlar.

Otomobiller, tıpkı cep  telefonları gibi bilgisayarlaşıyor. 130 yıl önce ilk örneklerine ‘atsız araba’ deniyordu. Şimdi sürücüsüzleri geliyor. Adına da otonom araçlar deniliyor.

Benim umudum, trafik kazalarının ve sürücü hatalarının artık tarih olacağıdır. Misal trafik ve kaza gerçeğine teknolojinin vereceği cevap olabilir bu…

Önündeki aracı güvenli mesafeden izleyen motor sistemleri, yandaki araca “fazla yaklaştın, uzak dur” diyen kaput altı donanımları, sürücüye gerek kalmadan yavaşlayan akıllı frenler

Daha da önemlisi yoldaki diğer araçlarla hatta trafik ışıklarıyla iletişime geçip en uygun rotayı hesaplayan, gereksiz frene basıp trafiği durdurmayan ve karlı yollarda diğer sürücüye küfretmeyen ona levye ile saldırmaya kalkmayan akıllı tasarımlar

Bana göre otonom araç her yerde gidebilecek.

BİZ HAZIR MIYIZ?

DEVAMINI OKU

Al gözüm seyreyle…

KÖTÜLER NE BİLSİN BİZİ
İYİLERE SELAM OLSUN…
Birinin gerçek karakterini öğrenmek istiyorsan;
Onu trafiğe çıkar ve ardından izle.
Ona güç verilince nasıl davrandığına bak.
Hak yiyor mu, kural tanıyor mu?

Sağa dönüşte, en sol şeritten gelir ve önüne geçer. Kötü.

Sinyal kolu vardır, önünde aniden döner, bildirmez. Kötü.

Camı açar, şişeyi sokağa fırlatır, gaza basar gider. Kötü.

Sağ şerit kenesidir. Önünde araç yoktur, hızlanmaz. Kötü.

Kırmızı ışık yanıyordur. Yaya geçerken üzerine sürer. Kötü.

Direksiyonda telefonuna yazı yazar, trafiği aksatır. Kötü.

Egzozundan siyah duman çıkar, bakıma götürmez. Kötü.

Emniyet şeridinden gider, trafiğe polise aldırmaz. Kötü.

Çakarlı çakaldır. Kural ihlal eder, üzerine sürer. Kötü.

Bebeğini ön koltukta tutarak seyahatten korkmaz. Kötü.

Hak çiğner, kural tanımaz, uyarırsan tehdit eder. Kötü.

Polis durdurur, ‘benim kim olduğunu…’ tehdit eder. Kötü.

Uyarırsın, pompalısı bagajındadır, seni çeker vurur. Kötü.

Önüne dalar, korna çalarsın, senin arabana saldırır. Kötü.

Ambulansa yol vermez, ardına takılır ve sürat yapar. Kötü.

Işık yeşile döndüğüne aldırmaz; ardındakini bekletir. Kötü.

Trafikte yavaş giderler, zamanına saygıları yoktur. Kötü

     BU KADAR KÖTÜ SÜRÜCÜYÜ HAKEDİYOR MUYUZ?

DEVAMINI OKU

Sürücüye pusu kurma

MAGANDA GEÇSİN
NORMAL SÜRÜCÜ DURSUN
Emniyet şeridini fütursuzca kullananlar yüzünden trafikte imtiyaz algısı oluştu.
Kent haydutları ceza yemezken normal sürücülere pusu çevirmelerle ceza yağdırılıyor.

Ordu’da TEDES’in kurduğu sürücü tuzakları, bu kentten geçenlere hız yapsın yapmasın ceza kesiyordu. Trabzon yolunda tek geçişte 17 ceza yazılan biri olarak bu pusuyu gündeme getirmiş, İçişleri Bakanlığı da tuzak kameraları söktürmüştü.

Ancak görünen o ki trafikte ceza süreci yeniden pusu kültürüne dayandırılmış. Yalnızca İstanbul’da İBB, 171 kırmızı ışık, 101 emniyet şeridi, 53 ortalama hız, 27 ters yön, 98 park, 16 tramvay yolu, 9 ofset tarama, 3 yaya geçidi, 1 taralı alan, 6 dönüş yasağı ihlalini tespit eden 485 sabit, 11 mobil Elektronik Denetim Sistemi EDS cihazı var ve her ay daha da artıyor.

Burada itirazım trafikte kontrole değil, denetimin nasıl yapıldığı yönünde… Misal EDS yazan yerlerde çakarlı, seyyar lambalı araçlar emniyet şeridinde cirit atarken, cezayı çevirme pusuları ile normal sürücüler yiyor. U

mmadık yerlerde bir anda ortaya çıkan çevirmeler, Hazine’nin tahsilat gişesi gibi hareket ediyor. Amaç, trafikte sürüş emniyeti sağlamak olmalı.

CEZALAR İLE BÜTÇE Mİ YAMANIYOR?

DEVAMINI OKU