10 ₺ görünümlü 100 TL banknot

5 ZEYTİN TANESİ 8 ₺ OLURSA

1-Bir yol restoranında tane zeytin 1 lira 60 kuruş

2-Kiloda 365 zeytin var, bu fiyatla kilosu 584 ₺

3-Cebindeki 10 lira, tadımlık zeytine yetmiyor

4-Enflasyon 100 ₺’nin cakasını değil,

5-Ahlakımızı da bozuverdi

Nicelik olarak farklı olabilirler ama nitelik itibarıyla 100 liralık banknot, 10 lira görünümüne büründü satınalma gücü üzerinden…

Enflasyonda dünya lideri ülkemizde liramız, en itibarsız paralar listesinde de yerini almaya başladı.

Son 1 yılda tüm etiketlere, fazladan 1 sıfır ilave edildi bile.

Gıda fiyatlarında bunu görebiliyoruz.

Cebimizdeki metal paraların en büyüğü olan 1 lira dahi, neredeyse hiçbir şey satın alamıyor.

50, 25, 10 ve 5 kuruşlar, nostaljik metal parçaları halini aldı.

En dramatik dönüşüm, cebimizdeki banknotlara bakışımızda yaşanıyor.

Geçen yıl 10 lira taşıyanın satınalma hareket alanı, şimdi ancak 100 lira ile sağlanabiliyor.

Hele ki enflasyonu bahane ederek etiketleri çıldırmışçasına değiştirenler 100 liraya bakışımızı, 10’da 1 değere indirgemiş bulunuyor.

Bu yüksek enflasyon sebebiyle yakında 200 liralık da gözümüze 20 lira görünecek.

SEN 100 LİRAYA NE GÖZLE BAKIYORSUN?

DEVAMINI OKU

Kaygıdeğer yöneticilerim

CEBİMİZ DOLAR MI?

1-Bu kafayla dolmaz.

2-Çünkü Dolar bizim paramız değil.

3-O halde nedendir bu $ aşkı?

4-Çünkü enflasyon liramızı eritiyor.

5-Dolara hücum yok, Liradan kaçış var.

TL’yi değerli kılmadıkça çilemiz dolmaz…

Size bu mektubu saygı dolu sözcüklerle ancak kaygı dolu duygularla yazıyorum. 

Kendi vatanında parya haline gelen liramızın akıbetinden endişeliyim.

Herkes ondan kaçmaya başladı.

Elin parasınadövize dolara sığınıyor.

Altına otoya konuta borsaya kaçıyor.

Liramıza sahip çıkması gereken Merkez’in elinden gelen bu kadar.

Bağımsız değil ve faizi ancak indirebiliyor ve bu yüzden lira, kafasını suyun üstünde dahi tutamıyor, ha bir su yutup duruyor.

Kaygıdeğer yöneticilerim; kaygılarım yersiz değil.

Daha önce dolar alıp başını gittiğinde başımıza gelenleri hatırlıyorum.

Kaygıdeğer yöneticilerim; abarttığımı sanmayın, endişeliyim.

Kaygıdeğer yöneticilerim; dolar rallisine benzin taşıyoruz.

Kaygıdeğer yöneticilerim; dolarla maaş almıyorum ama maaşı ile dolar almaya koşanlar hayli fazlalaştı etrafımızda.

Kaygıdeğer yöneticilerim; ‘ne güzel dolar arttıkça cari açık azalıyor’ diyenlere kanmayın, ihraç mal maliyeti artıyor.

Kaygıdeğer yöneticilerim; ekonominin gidişatından, heterodokstan endişeliyim.

Size maruzatım budur.

EN DERİN KAYGILARIMLA

DEVAMINI OKU

Boğaz tokluğuna çalışmak

GELİR DAĞILIMI BOZULDUĞUNDA…

1-Açlık en büyük kitle imha silahı olur.

2-Toplumsal barış tehlikeye girer.

3-Tok, açın halinden anlamaz olur.

4-İhtişam da sefalet de abartılır.

5-Sistem fakirden alır zengine verir.

Bir ülkede bir kesim sürekli zenginleşiyor, diğer kesim fakirleşiyor ve boğaz tokluğuna çalışıyorsa ülkenin gelir adaletsizliği aşırı artmış demektir.

Boğaz tokluğuna çalışmak asgari geçim standardında yaşamaktır.

Geneli bu halde yaşayan bir ülke; bilime, eğitimeteknolojiye odaklanamaz.

Sadece yaşamaya çalışır. Gelir dağılımı böylesine bozulunca toplumsal barış da tehlikeye girer.

Komşusu açken uyuyan bizden değildi güya…

Oysa bırak uyumayı, yoksullara aldırmıyoruz bile.

Ülkeye kayıt dışı para girişi arttı ve onun getirdiği sanal bir rahatlık var.

Kimileri konutaraba almaya devam ediyor.

Kimileri de açlık sınırında hayatta kalmaya çalışıyor.

Bulabildiği işte; boğaz tokluğunda çalışmaya razı oluyor.

Hal böyle olunca da orta gelir tuzağında debeleniyor Türkiye…

Hele ki hiperenflasyon var iken gelir dağılımındaki tehlikeli bozulmanın toplum üzerindeki barışı bozan etkisi hesaba katıldığında…

Önerim, boğaz tokluğuna çalışmanın sürdürülebilir bir şey olmadığını kavramamız ve tedbir almamız…

      KOMŞUSU AÇKEN UYUYABİLEN MİSİN?

DEVAMINI OKU

Sokağa çıkabilmek

SOKAĞIN DİLİYLE 5 UYARI

1-Açlık en büyük kitle imha silahıdır

2-Sokak bu silahın yankılandığı yerdir

3-Sokağa kulağını tıkayan kaybeder

4-Sokağı sindirmiş olman yetmez

5-Sessizliğin sağır ediciliği seni bulur

Evden adım attığında, pencereni araladığında, hayata dokunduğunda; sokaktasındır.

Sokak; iki yanında ev olan, caddeden dar ve kısa olan yoldur.

Sokak, halkın sesini duyabildiğin dinamik mekandır.

Ekonomideki büyük çöküş dalgaları, sokağın sesi ile inler.

Zira sokak artık bir ses olmuştur.

Kulak veren için uyarı, kulağını sokağa tıkayan için ise gaflet…

Sokağa çıkmak daha önce kıyafetinle, sözünle güçlü bir duruş gerektirirdi.

Pazara geç giden, çöpten beslenen, kıt kanaat geçinmeye çalışan insanlar sokaktan çekilince…

Ağzını açamayan, konuşamayan insanlar haline gelince…

Kendi söylediği sözleri bir gün sonra ‘yanlış söylemişim’ diye yalanlayan insanlar dolmaya başlayınca, sokağın da anlamı değişti.

Enflasyonun %80’e dayandığı, gerçek enflasyonun ise %200’e koştuğu ortamda, bunun sorumlularının sokağa çıkabilme cüreti göstermesi, tam da bu yüzdendir.

Sokak sessizleştirildi, ses çıkarana haddi(!) bildirildi.

Sokak, buna rağmen açlığın sessiz çığlığıyla yankılandığı yerdir hâlâ…

    SESSİZ ÇIĞLIKLARI DUYABİLİYOR MUSUN?

DEVAMINI OKU

Marka intiharı

ENFLASYON MARKA ÇÜRÜTÜR

1-Şişen maliyetle kârı koruma adına,

2-Değerinden, lezzetinden taviz verme

3-Köklü markan, sana sigorta olamaz

4-İster su böreği sat ister başka şey; 5-Sürdürülebilir değilsen, markan zedelenir

Marka; intihar eder mi? Evet… Ancak bunu çoğu kez bilerek yapmaz…

Yaşamak adına yapar bunu.

Her ne değer üretiyorsa, değişen koşulları bahane ederek bu değerden geri düşer.

Misal su böreğinde kentin en iyisidir.

Öyle ki sabah saatlerinde tükeniyordur ürettikleri…

Zaten insanlar kuyrukta ise ne gibi bir sorun olabilir ki?

Şu olabilir ve nitekim oluyor da…

Enflasyonu bahane edip kâr marjını korumak adına fiyatı tavan yapmakla yetinmez, o su böreğinin ana bileşenlerinden çalmaya başlarsın.

Misal yağını daha ucuz, peynirini daha düşük kalite, ununu daha hesaplı koyarsın.

Zaten marka değeri tavanken, bu enflasyon modelin yürür gibi durur.

Fakat intiharın sinsisi tam da bu noktada gerçekleşir.

O lezzet için gelen müşteri, önceki hakiki lezzetin ile enflasyonu bahane ederek bozduğun lezzet arasındaki farkı anlayabilir.

Bunu anladığında, su böreği evreninde artık sen de herkes gibisindir.

Saraylara layık tat yerine enflasyon tadında börek sunarsan markan, itibar kaybından dolayı zarar görür, küçülürsün.

SENİ VAR EDEN LEZZETİNE SADIK KALSAN?

DEVAMINI OKU

Diyanet bunu yaparsa…

İLK EMİR ‘OKU’ AMA

1-#Enflasyon sadece paramızı değil,

2-Davranışlarımızı da deforme ediyor.

3-#Diyanet’in kitaplarında etiket söküldü.

4-Kur garantili kitap etiketine geçmişler.

5-OKU’mayı teşvik, etiketin altında kaldı.

Türkiye Diyanet Vakfı İstanbul Cağaloğlu Kitabevi’ne gittim.

Yolum Cağaloğlu’na düşünce uğrar, kitap bakar satın alırım.

Bu defa gittiğimde binlerce kitabın tüm etiketlerinin ya kazındığını ya da söküldüğünü gördüm.

Hiç birinde fiyat göremeyince kasadakilere sordum; ‘etiketlerle baş edemiyoruz bu yüzden kaldırdık.’

İyi de fiyatlarını bilmez isem nasıl satınalma kararı veririm?

Siz beğenin biz ekrandan bakalım.’

Tabiidir ki pratik bir yöntem değildi.

Benim aklımı kurcalayan 96 bin camisi, 130 bin imamı, 162 bin personeli olan Diyanet’in, ilk emri ‘OKU’ olan dine diyanete hizmet ederken fiyat etiketi derdine düşmesi

Enflasyon sadece paranın değil bizi de deforme etmeye başlamış ki kasada boş oturana dek fiyat etiketi dahi yapıştırmaya üşenir hale gelmişiz.

Ayrıca 16,1 milyar TL bütçeyle Diyanet, kitapta kâr maksimizasyonu yapmamalı.

Binlerce kitabın etiketini; ‘uyanık esnaf’ gibi sökmek yerine yeniden fiyatlandırıp pekala kitap satışını sürdürebilirlerdi.

DİYANET İŞLERİ KİTAPTA ETİKET GÜNCELLER Mİ?

DEVAMINI OKU

Sebepleri sorgulamazsan sonuçlarıyla boğuşursun

TARIMDA ADIM ADIM AÇLIĞA DOĞRU

1-Cennet vatanı cinnet vatana çevirdik

2-Tarımda ele güne muhtaç haldeyiz.

3-Tarım ihracatına yasak geliyor.

4-Enflasyonla savaş, etiketler üzerinde değil,

5-Tarlada, fabrikada verilebilir.

Tarım ürünleri ihracatında Tarım Bakanlığı’na dönemsel düzenleme yetkisi verdi Hükümet…

Buna göre bakanlık, Patates Domates Kuru soğan Kuru sarımsak hıyarlar kornişonlar Patlıcan Fasulye Sivri biber Zeytinler Kırmızı mercimek portakal mandalina limon karpuz elma zeytinyağı tavuk eti yumurta tereyağı süt ve krema ihracatını kısıtlayabilecek.

Enflasyonla mücadelede yine sebeplere değil, sonuçlara odaklanmış olmanın adıdır bu…

Üretimi artırmak yerine ihracatı kısıtlamayı seçince döviz gelirinden de olursun.

Oysa enflasyonla savaş, etiketler üzerinden verilemez.

İhracatı kısıtlayınca cari açık artar. Savaşın verilmesi gereken alan, tarladır, fabrikadır, değer zinciridir, üretimdir.

Tarımda girdileri ucuzlatmak yerine ihracatı yasaklamak, geçici bir çözüm olabilir fakat sürgit devam edemez.

Onca ihracatçının yatırımı çöpe atılmamalı.

    HÜKÜMET SİZCE NE YAPTIĞINI BİLİYOR MUDUR?

DEVAMINI OKU

Krizden çıkış zamanı

5 AŞAMADA KRİZDEN KURTULMAK

1-‘Devlet malı deniz yemeyen domuz’ deme

2-Ürettiğinden fazlasını tüketme

3-Kazandığından fazlasını harcama

4-Enflasyon külfetini herkese eşitçe dağıt

5-Çalma, çırpma, liyakati göreve getir

Ekonomi, enflasyon pençesinde kıvranıyor.

Her ne kadar adına ekonomik kriz denmese de ağır koşullar altında halk yaşamaya çalışıyor.

Gelir dağılımı bozulmuş, dar gelirliler açlığın sınırına dayanmış iken daha ağır kriz şartları yolda.

Üst üste 2 çeyrek küçülünce, ekonomik kriz resmileşecek.

Ancak bu noktaya varmadan kriz havası dağılabilir mi?

Elbette… Bunun için ekonominin ehilce yönetilmesi gerek.

Enflasyonu tetikleyen kurun ‘garanti’ ile ve maliyetli freni yerine piyasalara güven veren yönetimle bunu yapmalıydık.

Enflasyonla mücadele ise asıl tedavi olmalıydı fakat seçim sürecindeki hükümetin bunu yapması, ekonomi açısından doğru olsa da siyaseten ‘kamikaze intiharı’ sayılıyor.

Hal böyle olunca kriz sürecinden çıkış; seçimden sonra gelecek olan iktidara kalıyor ve onların da yapacakları belli; Kendine IMF olmak

Yani; acı reçete, ücretleri dondurmak, zamları otomatiğe bağlamak, faizi olağanüstü artırmak, popülizme son vermek, kemer sıktırmak, emekli, memur, işçiye zor zamanlar yaşatmak ve devlet malını müsrifçe kullanmamak.

      SİZCE BU İKTİDAR KRİZİ ÇÖZEBİLİR Mİ?

DEVAMINI OKU

Büyümek mi şişmek mi?

KALİTELİ BÜYÜME NASIL HİSSEDİLİR?

1-Ülkede refah artar, enflasyon düşer

2-İşsizlik geriler, halk nefes alır

3-Sürdürülebilir gelişme sağlanır

4-Ülke yatırım çeker, cazibe merkezi olur

5-Orta gelir tuzağından çıkılır

Ekonomideki büyüme; milli gelir artışıdır. Belirli bir zaman süresince, misal bir yıl içinde üretilen mal ve hizmet miktarındaki artışı anlatır.

Ancak büyüme farklı şişme farklı şeylerdir. Eğer milli gelir artışı enflasyon üretiyorsa buna şişme demek daha doğrudur.

İstihdama yaramayan, hayatı pahalılaştıran büyümenin kalitesi sorgulanır.

Türkiye enflasyon üreten büyümeye sahip. Her koşulda büyümek istiyoruz. Vatandaşı memnun etmek istiyoruz.

Bunun adına popülizm denir. Zira ülkeyi reelde büyütmüyor, şişiriyoruz.

Bugün G20’de ucu ucana tutunuyoruz, son sıradayız. 

İlk 10’u hedefleyip ilk 20’de kalmaya çabalamak, hedef ile öngörüsüzlüğügayretsizliğiöyküsüzlüğü gösteriyor.

Korona, savaş gibi Öngörülemeyen gelişmeler, bu durumu izaha yeterli midir?

Türkiye ekonomisindeki bazal büyüme hızı yüzde 5’tir.

Daha düşük büyüme işsizlik ve fakirlik, daha yüksek büyüme ise elden gelen kaynağa dayandığı için yüksek kur, yüksek CDS, yüksek kırılganlık üretecektir.

        SİZCE BİZ BÜYÜDÜK MÜ YOKSA ŞİŞTİK Mİ?

DEVAMINI OKU

Stagflasyon tehlikesi

HEM ENFLASYON HEM DURGUNLUK

1-Çifte dert aynı anda baş göstermişse

2-Enflasyonla hayat pahalı hale gelirken

3-Durgunlukla ekonomi yavaşlayacaktır

4-Sebebi; kötü ekonomi yönetimi

5-Çaresi; acı reçete, akıllı yönetim

Ekonomi hem yüksek enflasyon hem de durgunluk içinde olabilir mi?

Çifte bela ile başı derde girmeye; stagflasyon diyorlar.

Ekonomik krizlerde başa çıkılması zor durumdur.

Büyüme ekonominin motoru ise enflasyon bu motorun ürettiği ısı olarak düşünülebilir.

Motoru soğutmak istersen, büyümeyi geri çekersin, enflasyon da düşmeye başlayabilir.

Fakat stagflasyonda bir yandan enflasyonla mücadele edecek öte yanda ekonomiyi canlandırmak isteyeceksin ki bu oldukça zor, neredeyse imkansızdır.

Zira bu ikisi çelişen politikalardır.

Yönetimi; ‘büyüme mi enflasyonla mücadele mi’ tercihine zorlayacaktır.

Peki, stagflasyona giden yolun gaflet taşları nelerdir?

Yanlış para politikası, tüketim ve ücretlerin eşanlı artışı, enerji fiyatlarındaki tırmanma, üretimin gereğinden fazla para basma, finansal krizler ve istikrarsızlık…

Neticesi? Yatırımların azalması, istikrarsız kur, maliyetlerin, gıdanın, işsizliğin artışı, durgunluğun küçülmeye doğru yol alması. Kısaca; ıstıraplı yıllara giriş..

         SİZCE HÜKÜMET TEHLİKENİN FARKINDA MI?

DEVAMINI OKU