EĞİTİM / EKONOMİ / KORONA / TARIM / YAŞAM

İnekler sağılmıyor

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

SEN AĞA BEN AĞA… İNEĞİ KİM SAĞA?
Yaylaya Yeşil Yol yaptık, beton arttı…
Oysa amacımız; turist gelsin üretim artsın idi.
Yaylaya süt götürülür mü? Götürüyoruz artık.
Meralar; inekleri değil, betonu otlatıyor.

15 yıldır yazın en az 1 ayımı yaylalarda geçiririm. İnternet sayesinde burada çalışırken dağ bayır dolaşır, tabiattaki değişimi, sosyo-kültürel farklılaşmayı gözlemlerim.

Son 10 yıldan bu yana gördüğümü şudur; hayvan sayısı azalmış beton sayısı çoğalmış. Beton da bize süt vermiyor. Bunun için inek gerek, koyun keçi gerek…

Artık İnek sağılmıyor, daha doğrusu onları sağıyoruz da sayıları azalıyor. Merayı, yemi bahane edip süte hasret ulus haline geliyoruz. Tarım sanki utanılacak bir şeymiş gibi; ‘efendim zengin olmak için bilişimde teknolojide üretici olmak bize yeter’ gibi tuhaf fantezilere saplanıyoruz.

Oysa Korona, gıdanın ne denli hayati olduğunu bir kez daha gösterdi bize. Ülkede güçlü sanayi mutlaka olmalı fakat yalnızca makineler ile çocuklarımıza sofra donatamayız. Silahla vatanı koruruz ama içecek suya da ihtiyaç var.

Sorum şu; Biz tarımdan uzaklaşmalı mıyız? Yaylamıza şehirden süt götürülür mü?

İnek sağamıyorsak bizi inek gibi sağan yabancılar çıkar.

         BİZ ÜRETMEZSEK BESİN NEREDEN GELECEK?

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / EKONOMİ / YAŞAM

Paket Yap Kültürü

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

PORSİYON KÜÇÜLSÜN
ARTANI PAKETLENSİN
Liderler, sanatçılar, kanaat önderleri;
Lütfen lokantada yemediklerinizi paket yaptırın.
Böylece toplum paket yaptırmanın ayıp bir şey olmadığını benimser, gıda israfı önlenir.

Farkında mısınız; lokantalarda porsiyonlar çok büyük ve yemeğin yarısı çöpe gidiyor. Porsiyonları küçültelim, artanı paketleyelim. Ben, tabağımda yemek bırakmam. Lokantada tabağımda kalanı da paket yaptırıp eve götürürüm. Hatta bunun ayıp bir şey olmadığını göstermek için garsonlardan sesimi herkesin duyacağı kadar yükselterek talep ederim.

Neden? gıda israfımız had safhada… Dünya genelinde tarımsal kayıplar dâhil, çöpe giden, israf olan gıda miktarı; 1,6 milyar ton. Bunun parasal değeri; 1,2 trilyon $. Gıda kayıp ve israfının yalnıza dörtte birini önleyebilsek, bu miktar dünyada 830 milyon açlık çeken insanın beslenmesine yetiyor.

Ülkemizdeki durum iç açıcı değil; belediyeler tarafından yılda toplanan atık miktarı 33 milyon ton ve bunun 14,5 milyon tonu gıda atıkları… Para değeri ise 14 milyar $. Neredeyse aylık ihracatımız kadarı çöpe…

Bizler en azından paket yap kültürünü yaygınlaştırabilirsek çöpe giden gıda miktarını azaltabiliriz. Ne dersiniz? Yapalım mı?

         YEMEĞİNİ ARKANDAN AĞLATMA; PAKET YAP!

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / EKONOMİ / TEKNOLOJİ / YAŞAM

Merakıma dokunma

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

AR’aştırıyoruz ama neden GE’liştiremiyoruz?
Farklı olandan KORKU
Bize benzemeyenden NEFRET
Rakiple düello yerine PUSU
Akıl yerine KURNAZLIK
Sabır yerine TELÂŞ
Merak yerine BİAT
Bilgi yerine KANAAT
Özgün yerine TAKLİT
Ödül yerine CEZA
Oysa icat çıkaran gencimiz çok.
@serefoguz

Ben çocuğum… Merak benim işim. Her gün yüzlerce soru sorarım ebeveynime; ‘Bu NE?’ diye… Bıktırırım bazen onları.

Dedim ya ben çocuğum; Merak benim var olma biçimim…

Biraz büyüyünce ana sorum; ‘NASIL?’ olur. Bu sayede evren nasıl çalıştığını öğretir bana. Mühendislik sürecim başlar.

Genç olurum, merakım hala benimle ise bu defa sorularım değişir; ‘NEDEN?’ halini alır. Bu süreçte evrenin mimarisi şekillenir zihnimde. Ben gencim ve MERAK hala elimden alınmamışsa nihai soruya ulaşırım; ‘NEDEN OLMASIN?’

Tek isteğim vardır; merakımı elimden alma! Ama sen ey eğitim sistemi; önce ana-babam merakımı zedeler; ‘sorma, yapma, uslu dur.’ Sonra sen devreye girersin. Günde 400 soru soran ben; ilköğretim-lise eğitimi ardından üniversite kapısında tek soruya indirgenirim; ‘Sınavda ne çıkacak?’

Oysa bıraksan, merakımı elimden almasan; Lagari olurum, Fatih olurum, Vecihi olurum, Killigil olurum, Devrim olurum, Bandırma Feza Kulübü olurum, mucit olurum, BEN olurum.

         MERAK EDİYORUM; MERAKIMLA DERDİN NE?

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / YAŞAM

Ne çok silgi var!

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

SİLGİ DİYARINDA KALEM OLMAK
Ortalık, elindeki silgiyle her kaleme koşan kötülerle dolu.
Bir fikir üretmeye gör, anında kötüleyen biri bitiveriyor.
Neden? Çünkü silmek kolay yazmak zor.
Tüketmek kolay üretmek zor.

Renkler ustası Ranga Guru, öğrencisinin yaptığı resmi halk değerlendirsin diye meydana astırır ve tuvalin yanına bir kalem ile not bırakır; ‘lütfen beğenmediğiniz yerlere çarpı işareti koyun.’ Ertesi gün resim; çarpı işaretleriyle dolar.

Yine aynı öğrenciden başka bir resim yapıp aynı meydana asmasını ister. Bu defa tuvalin yanında şu not yazılıdır; ‘lütfen hatalı yerleri düzeltin.’ Netice; kimse düzeltmeye yanaşmamıştır.

Kıssadan hisse şudur; karalamak kolaydır ama yapıcı olmak; bilgi, özen, emek ister. Sosyal medyada pek çok fikir sergileniyor. Çok az insan bu fikirlere katkı sunuyor veya teşekkür ediyor.

Çoğunluk; o fikri karalamak ve önereni aşağılamak yolunu seçiyor. Neden? Çünkü kendi fikir üretmeyenin yaptığı en kolay şey; yapanı karalamak…

Ne zaman iyiliğe örnek paylaşsam; altında çapanoğlu arayan birileri türeyiveriyor. Ancak daha da beteri ne zaman kötü örnekleri paylaşsam, aynı kişiler, onları savunuveriyorlar.

Elinde kötülük silgisiyle dolaşana önerim şudur; Yapma!

         SÜREKLİ KÖTÜLERİ TUTMAK ZORUNDA MISIN?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / YAŞAM

En ağır iş; işsizlik

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

İŞSİZLİK YALNIZCA İŞSİZİN SORUNU MU?
İşten çıkarma yasak ama evler sokaklar işsizlerle dolu.
TÜİK; iş aramayanı işsizden saymıyor.
Umudunu yitirmiş ve aramaktan vazgeçmiş 7,5 milyon insanımız; işsiz; yarınsız, umutsuz…

İşsizlik siyasetçi için büyük sorun olarak tanımlanabilir.

Ancak önceliği değilse, ‘popülist’ bir söylemdir sadece…

Ekonomi bürokratı için işsizlik, bir istatistikten başka bir şey olmayabilir. Kendisi işsiz kalmadığı sürece bu rakamın ‘makul ölçüye indirilmesini’ pekâlâ mırıldanabilir medyada.

Kamu güvenliği açısından işsiz; potansiyel suçlu anlamıdır.

Kaybedecek bir şeyi kalmamışsa, toplumsal bomba olabilir.

İşi olanlar için işsizlik; ‘ben de kalabilirim’ kaygısıdır.

Sendikacı için işsiz; dayanışma aidatı ödemiyorsa; yoktur.

Akıllı işveren için işsiz; ‘henüz iş veremediği’ kişidir.

Akılsız işveren için işsiz; ‘daha önce işten kovduğu’ işçidir.

İşsiz için durum nedir?  Örgütsüz, sahipsiz ve toplumsal zenginliğin taşrasına itilmiş bu kesim; kendini nasıl görür?

Söyleyeyim; işsizlik aslında en ağır iştir. Öyle ki sana ödeme yapmazlar, özgüvenin erir gider. Her sabah bir umutsuzluğa uyanırsın, iç disiplinin bozulur. Maddi gelirden mahrumiyet ve tecrit duygusu kaplar bedenini, zihnini…

          İŞSİZİN ACIKMADIĞINI MI SANIYORSUN?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / TARIM

İsteyince oluyormuş

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

KABALI KÖYÜ MUCİZESİ
Mirasın parçaladığı arazileri bütünleştirdiler.
2 yılda 500 ton tahıl alırken şimdi yılda 5 bin ton meyve üretiyorlar.
Köylüler kendi arazilerinin marabası değil efendisi artık.

Korona bize tarımın önemini hatırlatmakla kalmayıp tarım ilgiyi de arttırdı. Ancak yeni nesil çiftçiliğin de örneklerini gündeme getirerek… Kabalı köyü örneğinden aktaracağım:

Arazi toplulaştırma, Cumhuriyet tarihimizin en önemli adımı. Yeterince uygulansa, tarımda zirvelere varacağız.

Köyde birleştirilen tarlalar sayesinde 5 bin dönümlük meyve bahçesi oluşturuluyor, ölçek ekonomisinin nimetleri yağmaya başlıyor; Yozgat göç verirken 476 olan köy nüfusu 563’e çıkıyor, kentten göç geri geliyor.

Köydeki 230 olan traktör sayısı, toplulaştırma sayesinde 14’e iniyor. Daha önce köy parçalı arazisinden 2 yılda bir alınan 500 ton buğday hasadı yerine şimdi; 15 bin ton meyve, yılın 12 ayı çalışan 45 kişi, günlük 600 istihdam…

Peki, nasıl oldu? Kaymakam İsmail Şanlı, Muhtar Hüseyin Ünal, meyve bahçesi müdürü Fahrettin Aksakal üçlüsü… 350 kişiye ait, miras yoluyla halı saha  boyutuna inmiş parçalı arazileri bütünleştiriyor, tarımsal kalkınma mucizesi gerçekleşiyor.

   ONLAR BAŞARDI, SİZ NEDEN DENEMİYORSUNUZ?

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / EKONOMİ / ŞİRKETLER / YAŞAM

Salgın günlerinde iş

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

DAHA AZ ÇALIŞ, İYİ DİNLEN
ÇOK ÖĞREN; VERİM ARTSIN
Verimsiz sistemler, fazla mesai mi üretiyor?
Salgında evdeydim, verimim azaldı mı?
Daha az çalışarak daha çok iş üretmek mümkün müdür?

Covid-19 bizi evden çalışmayla tanıştırdı. Verim arttı mı? Çok çalışmak yerine daha az ama verimli çalışabilir miyiz?

Japonya’da 4 gün iş 3 gün izin denendi verim %40 arttı.

Microsoft Japonya çalışanlarına bir süre için haftada 3  gün izin vermiş, sadece 4 gün çalışmalarını istemiş.

Sonuç çok çarpıcı; Şirkette çalışan 2300 kişi önceki yaz boyunca Cuma-Cumartesi-Pazar izin yapmış ama bu 2300 kişinin ürettikleri iş miktarı 4 gün çalışmalarına rağmen %40 artış göstermiş. İnanılmaz bir üretkenlik artışı. CEO Takuya Hirono; ‘daha az çalış, daha iyi dinlen ve çok şey öğren’ sloganıyla yola çıkıldığını ve başardıklarını söylüyor.

Denemenin başka ilginç sonuçları da var; Çalışanlar bu süre boyunca geçmişe oranla %25 daha az gün için dinlenme ihtiyacı duymuş, şirketin elektrikten tasarrufu %23 olmuş, %59 daha az şey kağıda basılmış… Memnuniyet; %92…

Sistemleri yeniden tasarlasak, daha verimli olur muyuz?

     BİZDE DE BU YÖNTEMİ DENESEK NASIL OLUR?

DEVAMINI OKU
EKONOMİ / ŞİRKETLER / YAŞAM

Organizasyon dehşet

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

DEĞER ÜRETMEYENLERDEN KURTULUN
Ortalık, güya mükemmel ama değer üretmeyen, sistemlerle dolu.
Onları neden hayatımızda tutuyoruz?
İnsan, zaman, kaynak israfı değil mi bu?
Orta gelir tuzağı bu demek zaten…

Adamın biri arkadaşıyla yolda giderken elindeki çakısıyla parmağını keser. Biraz ötede bir özel sağlı kurumu vardır.

Adam; ‘ben şurada pansuman yaptırayım’ der.

İçeri girince, karşısına iki kapı çıkar.

Birinde; ‘HASTALAR’, ötekinde ‘YARALILAR’ yazılıdır.

Yaralılar kapısından içeri girer.

Yine iki kapı vardır. Birinde ‘ET’, ötekinden ‘ KEMİK’ yazar.

Et kapısından girer. Yine iki kapı… Birinde ‘ÖNEMLİ’ ötekinde ise ‘ÖNEMSİZ’ yazıları vardır.

Önemsiz yazandan girince bir anda kendini sokakta bulur.

Arkadaşı sorar; ‘Nasıl, sana iyi baktılar mı?’

Adam cevap verir; ‘Hayır ama organizasyon dehşet’’

Türkiye; ‘dehşet organizasyonlar’ cenneti(!) durumundadır.

Değer üretmeyen sistemleri ayıklamadıkça organizasyonel ‘dehşetler’ bizi orta gelir tuzağına mahkûm edecektir.

Sorun; yeterince üretememektir ve ortada üretilen değer yoksa, organizasyonel mükemmelliğin hiçbir anlamı yoktur.

          MÜKEMMELSİNİZ AMA NE İŞE YARARSINIZ?

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / ŞİRKETLER / YAŞAM

Vatandaşı azarlama!

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

TÜRKÇE YETMEZ İNSANCA
KİBARCA DA BİLMEK ŞART
Halkla iletişim birimlerinde kimi çalıştırdığına dikkat et!
Oraya koyduğun; seni temsil ediyor.
Hizmet vermesi gerekeni azarlamasın!
Kibar olsun, insanca davransın.

Şu halkla iletişim alanlarında çalışanlar, çalıştırılanlar… Görevleri bilgi vermek, soru cevaplandırmak ve iletişim kurmak iken, neden iletişim özürlüleri arasından seçilirler?

Diksiyonun kötülüğü bir yana, eksik bilgi vermeleri, soru soranı azarlamaları da cabası… Oturdukları o mini koltuk dahi ayarlarını bozmuş, vatandaşa bilgi desteği vermek yerine, koltuktan aldıkları güçle azar makinesi olmuşlar.

Etrafınıza bakın; onlarca örneği siz yaşamışsınızdır. Diyelim ulaşım kartı abonmanlığı gişesindesiniz. Orada bulunma amacınız belli; kartla ilgili sorununuzu çözmek… Belediye; oraya koyduğu memura dikkat etmeli. Zira insanlara, ‘bey, hanım’ eklemeden, ismiyle hitap ediyor, sıkça azarlıyorlar.

İnsanca kibarca dilleri bilinmiyor. Yetmiyor; uyarınca da ‘istediğin yere şikayet et’ diye küstahlaşıyor. İşin tuhafı; sistem onu koruduğu için şikayet edecek yer bulamazsın. Sadece kamu değil; tüm şirketler, iletişim birimlerindeki çalışanları eğitmeli, onlara insanca kibarca dili öğretmeli…

         HİZMET İÇİN ORADASIN; AZARLAMAK NİYE?

DEVAMINI OKU
EĞİTİM / EKONOMİ / TEKNOLOJİ / YAŞAM

Ekmek bilginin ağzında

- by serefoguzkamuspotu - Leave a Comment

NEYİ BESLERSEN ONU BÜYÜTÜRSÜN
İnterneti ilkelliğinin emrine verirsen daha donanımlı ilkel olursun.
Cehalet boş bilgiyle giderilmez.
İşte senin hayatta kalman için gerekenler;
Günde 3 litre su 3 bin kalori ve 3 GB bilgi.

Bilgi toplumu; yürürken bile öğrenebilen birey yetiştirmek ile mümkün. Bilgiye talip olmayanları eğitmek ise dünyanın en verimsiz işi. Çocukların merakını kamçılamak ve onları ‘hızlı öğrenen, öğrendiğini hayata geçiren’ insan haline getirmek için illa ki Milli Eğitim reformu mu bekleyeceğiz?

Kitap okumayan ile okuma yazma bilmeyen arasında aslında hiçbir fark yoktur. Evlerde kitap okumamızı engelleyen ne bir yasa ne de bir gelenek mevcut değildir. Çocuklarımızda merakı beslersek, yarını inşa ederler. Bunun için yetişkinin  bilgiye talip olması gerekir. Ekmek, aslanın ağzında değil bilginin ağzında… Eğitim, bireysel sorumluluğumuz artık…

Aksi halde kuru ekmeğe talim eden ve açlıkla terbiye olan sıradan bir ulus kalacağız. Cehaletimizden eğitim sistemi ve okullar değil, bizler sorumluyuz. Okumayan, okuduğu şeyi anlamayan; fareli köyün kavalcısı gibi, küresel arenanın marabası olacaktır. Neyi beslersen; ancak onu geliştirirsin.

Beslediğin kadar da gelişebilirsin zaten. Gerisi hikâye…

     BUGÜN İŞE YARAR NE OKUDUN, NE ÖĞRENDİN?

DEVAMINI OKU